Uroczyste otwarcie Muzeum Palace – oddziału Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem.
„Przez „Palace” przeszło w czasie wojny kilka tysięcy osób. Większość z nich skończyła w niemieckich obozach koncentracyjnych, ale około 400 osób zamordowano tutaj” – powiedział podczas uroczystości Witold Kozłowski, Marszałek Województwa Małopolskiego.
8 marca 2024 r. przedstawiciele Muzeum Armii Krajowej im. Emila Fieldorf „Nila” w Krakowie uczestniczyli w uroczystym otwarciu Muzeum Palace – oddziału Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem.
Przed II wojną światową budynek funkcjonował jako pensjonat dla turystów. W 1940 roku został przejęty przez niemieckiego okupanta i przekształcony w siedzibę Gestapo. Piwnice zostały przeznaczone na więzienie, natomiast na parterze oraz na pierwszym i drugim piętrze urządzono pomieszczenia do przesłuchań, oraz mieszkania dla funkcjonariuszy tajnej policji.
Do „Palace” trafiali członkowie organizacji niepodległościowych m.in. ZWZ-AK oraz Konfederacji Tatrzańskiej. Wielu z nich podobnie jak Augustyn Suski ps. Stefan Brus – założyciel Konfederacji, po brutalnych przesłuchaniach zostało później wysłanych do więzienia w Tarnowie, a stamtąd byli przekierowani do KL Auschwitz.
Uroczystość rozpoczęła się mszą o godz. 10:00 w kościele Św. Krzyża w Zakopanem, po jej zakończeniu nastąpił przemarsz w asyście pocztów sztandarowych przed budynek „Palace”. Tam o godzinie 11:30 na placu rozpoczęło się oficjalne otwarcie Muzeum, gdzie przybyłych gości powitał dyrektor Muzeum Tatrzańskiego Michał Murzyn. Podczas tego wydarzenia głos zabrali: Barbara Grocholska Kurkowiak, Stefania Hajdukiewicz oraz Józef Pitoń, którzy podzielili się ze zgromadzonymi swoimi wspomnieniami z czasu wojny. W trakcie uroczystości odczytano list od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, następnie swoje przemówienia wygłosili Marszałek Witold Kozłowski, burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula oraz Lucyna Galica-Jurecka. W ich wystąpieniach nawiązano do trudu i zaangażowania wielu osób, które przyczyniły się do otwarcia budynku „Palace”, podkreślając jednocześnie znaczenie tego wyjątkowego miejsca nie tylko dla regionu, ale i całej Polski.
Dodatkowo na ręce dyrektora Muzeum Tatrzańskiego Michała Murzyna symbolicznie przekazano klucze do budynku oraz zachowaną księgę więźniów. A na zakończenie odczytano Apel Poległych oraz żołnierze z 21. Brygady Strzelców Podhalańskich oddali salwę honorową.
Następnie uczestniczy mieli możliwość zwiedzania wnętrz dawnej „Katowni Podhala”.
Muzeum Palace, jako nowy odział Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, powstało przy współpracy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Województwa Małopolskiego, Urzędu Miasta Zakopane oraz Stowarzyszenia Muzeum Walki i Męczeństwa „Palace” – Katownia Podhala. 27 marca 2024 r. zostanie otwarta i udostępniona wystawa stała w budynku.
Karol Kordas
