Rajd pieszy Śladami służby Władysława Stanuli „Mrówki”
W sobotę 30 lipca 2022 r. pracownicy Muzeum Armii Krajowej w Krakowie wzięli udział w rajdzie pieszym z elementami gry terenowej na trasie Ołpiny – Żurowa – Ryglice w powiecie tarnowskim. Przez ponad sześć godzin uczestnicy rajdu przemierzali ścieżki Pasma Brzanki poznając miejscowości Pogórza Ciężkowickiego oraz biografię Władysława Stanuli.
W rajdzie wzięło udział 5 patroli, które na ponad 14 kilometrowej trasie zaliczały przystanki kontrolne, rozwiązywały zadania i zdobywały punkty. Wygrał zespół o kryptonimie „Lew”, który minimalnie wyprzedził drużynę „Wilki z Jodłowej”. Każdy z patroli wykazał się dużą wiedzą historyczną oraz umiejętnościami partyzanckimi.
Wydarzenie zostało zorganizowane przez stowarzyszenie Historyczno-Patriotyczne „Pro Patria” oraz stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej im. 16. Pułku Piechoty, przy współpracy z gminą Ryglice, Muzeum AK w Krakowie oraz gospodarstwem agroturystycznym „Paryja”. Pyszny poczęstunek na zakończenie rajdu w spichlerzu dworskim w Ryglicach przygotowało Koło Gospodyń Wiejskich w Ołpinach.
Komandorem rajdu był Arkadiusz Bąk, natomiast Mirosław Brach i Marek Bik przygotowali trzy punkty kontrolne – szkolenie teoretyczne z uzbrojenia, legalizację oraz szyfrowanie – wszyscy z Muzeum AK w Krakowie.
Władysław Stanula (1896-1956) – żołnierz Legionów Polskich, Wojska Polskiego, AK i WiN, więzień komunizmu.
Podczas II wojny światowej brał udział w konspiracji niepodległościowej ZWZ-AK w regionie tarnowskim, prowadził działania w ramach akcji „Burza” na terenie Pasma Brzanki. Od 1945 r. aktywny w konspiracji poakowskiej. Zajmował się drukiem i kolportażem ulotek, prowadził archiwum Koła WiN Szerzyny. Na początku 1947 r. został ostatnim kierownikiem Koła WiN Ryglice-Szerzyny. Aresztowany 27 października 1947 r. w Ołpinach przez funkcjonariuszy PUBP z Jasła. Przeszedł brutalne śledztwo. Został skazany na 12 lat więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres 2 lat. 12 lipca 1955 r. ciężko chory został zwolniony z odbywania kary. Dnia 25 stycznia 1956 r. umiera podczas operacji w Krakowie.
Władysław Stanula podczas okupacji niemieckiej i powojennej działalności niepodległościowej używał pseudonimów „Bolek”, „M”, „Mrówka”, „Wołodyjowski” i ukrywał się pod zmienionymi personaliami Bolesław Bojan czy Wojciech Kowalski.
Szerzej na temat działalności ZWZ-AK w regionie tarnowskim można przeczytać w I tomie publikacji „Śladami Armii Krajowej w Małopolsce. Przewodnik historyczno-krajoznawczy” wydanej przez Muzeum AK.
Arkadiusz Bąk
fot. A. Bąk, M. Mitoraj