fbpx
Urodził się Zygmunt Berling

Urodził się Zygmunt Berling


27 kwietnia 1896 r. w Limanowej urodził się Zygmunt Berling, żołnierz Legionów Polskich, podpułkownik piechoty WP, dowódca 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki oraz 1 Armii Wojska Polskiego.

Był synem Michała i Aurelii. Ukończył gimnazjum w Nowym Sączu. Od 1913 r. był członkiem Związku Strzeleckiego. Po wybuchu I wojny światowej, wstąpił do Legionów Polskich. Walcząc w szeregach II Brygady, został ranny w bitwie pod Rafajłową. Po pobycie w szpitalu został przydzielony do 4 pp III Brygady. Po tzw. kryzysie przysięgowym walkę na froncie kontynuował w Polskim Korpusie Posiłkowym, a następnie w armii austriacko-węgierskiej.

W listopadzie 1918 r. został żołnierzem WP – służył w 4 Pułku Piechoty Legionów. W szeregach tej formacji wziął udział w walkach o Lwów. W czasie wojny polsko-bolszewickiej po raz kolejny był uczestnikiem działań zbrojnych prowadzonych w tym mieście. Za swoją postawę odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. W 1921 r. uzyskał absolutorium na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po zakończeniu walk kontynuował działalność w WP, którą łączył ze studiami na Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po ich ukończeniu piastował m.in. funkcję dowódcy 4 pułku piechoty Legionów w Kielcach. Jednak w lipcu 1939 r. został przeniesiony w stan spoczynku.

Po wybuchu wojny we wrześniu 1939 r. Berling nie został zmobilizowany i udał się do Wilna, gdzie został zatrzymany przez NKWD. Trafił do obozu w Starobielsku, gdzie nawiązał współpracę z Sowietami. W ten sposób najprawdopodobniej uniknął śmierci w Katyniu. W listopadzie 1940 r. przyjął obywatelstwo ZSRS i wraz z innymi polskimi oficerami gotowymi na współpracę został przewieziony w okolice Moskwy. Był współautorem deklaracji lojalności przekazanego Józefowi Stalinowi. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w 1941 r. wstąpił do Armii Polskiej po dowództwem gen. Andersa. Pełnił tam funkcję szefa sztabu 5. Dywizji Piechoty. Pomimo wydania przez gen. Andersa rozkazu ewakuacji do Iranu, Zygmunt Berling pozostał w ZSRS. Uznano go wówczas za dezertera; przez co został zdegradowany, wydalony z armii oraz skazany w trybie zaocznym w lipcu 1943 r. przez Sąd Polowy na karę śmierci. Ten wyrok jednak nigdy nie został zatwierdzony przez polskie dowództwo.

Tymczasem Zygmunt Berling od maja 1943 r. przystąpił do organizowania 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Stalin mianował go dowódcą formacji, której chrzest bojowy miał miejsce w październiku 1943 w bitwie pod Lenino. Jej żołnierzami byli w większości obywatele polscy, którzy zostali zesłani w głąb ZSRS. W 1944 roku Zygmunt Berling stanął na czele nowoutworzonej 1 Armii Wojska Polskiego. W czasie powstania warszawskiego formacja brała udział w tzw. desancie czerniakowskim. Jednak akcja zakończyła się niepowodzeniem i została okupiona ciężkimi stratami. Zgodnie z rozkazem Stalina z dn. 30 września 1944 r., Berling został odwołany ze stanowiska dowódcy 1 AWP. W 1944 r. udał się ponownie do Moskwy (ze względu na konflikt z niektórymi polskimi komunistami), gdzie rozpoczął studia na Akademii Wojennej. Do Polski powrócił w 1947 r. Zajmował się m.in. działalnością w Akademii Sztabu Generalnego. W 1953 r. przeszedł w stan spoczynku. Pracował w Ministerstwie Rolnictwa. Od 1957 do 1970 był wiceministrem leśnictwa. W 1963 r. wstąpił do PZPR. Zmarł 11 lipca 1980 r. w Konstancinie.