Podpisano pakt Ribbentrop-Mołotow

23 sierpnia 1939 roku w Moskwie przedstawiciele III Rzeszy i  ZSRS – Joachim von Ribbentrop oraz Wiaczesław Mołotow – podpisali sowiecko-niemiecki pakt o nieagresji w obecności Józefa Stalina.

Dokument ten był podstawą do współdziałania obu państw po wybuchu wojny. Zawierał on także tajny protokół dodatkowy, którego drugi punkt określał dalsze losy Polski:

W wypadku terytorialnych i politycznych przekształceń na terenach należących do Państwa Polskiego granica stref interesów Niemiec i ZSRS przebiegać będzie w przybliżeniu po linii rzek Narwi, Wisły
i Sanu. Kwestia, czy w obopólnym interesie będzie pożądane utrzymanie niezależnego Państwa Polskiego i jakie będą granice tego państwa, będzie mogła być ostatecznie wyjaśniona tylko w toku dalszych wydarzeń politycznych. W każdym razie oba rządy rozstrzygną tę kwestię na drodze przyjaznego porozumienia.

Konsekwencją tego stwierdzenia był tzw. „IV rozbiór Polski”, czyli podział terytorium II RP po jej upadku w 1939 roku. Pakt Ribbentrop-Mołotow przyniósł III Rzeszy pozornie mniejsze korzyści niż ZSRS, mimo to Adolf Hitler otrzymał wtedy rzecz bezcenną – gwarancję neutralności Moskwy
w nadchodzącym konflikcie. Trzeba jednak przyznać, że porozumienie to było traktowane przez oba państwa jako rozwiązanie czasowe. Zarówno Adolf Hitler jak i Józef Stalin patrzyli o wiele dalej niż kolejny rozbiór Polski.

Na zdjęciu Komisarz ludowy Michajłowicz Mołotow (w środku) opuszcza dworzec. Widoczni: minister spraw zagranicznych Rzeszy Joachim von Ribbentrop (z prawej), tłumacz-radca ambasady Hilger (z lewej). Berlin 1940 r. Źródło: NAC