„Nil”- 125. rocznica urodzin.

125 lat temu, 20 marca 1895 r. w Krakowie urodził się August Emil Fieldorf, gen. WP, patron Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Swoją służbę żołnierską rozpoczął od udziału w I wojnie światowej, najpierw w szeregach Legionów Polskich, a później armii austro-węgierskiej. Następnie walczył przeciwko Ukraińcom, a także uczestniczył  w wojnie polsko-bolszewickiej. Przez cały okres międzywojenny był związany z armią, od 1919 r., już jako oficer służby czynnej. We wrześniu 1939 r. ppłk. Fieldorf  bronił ojczyzny dowodząc 51. pp Strzelców Kresowych. Opuścił okupowany kraj z zamiarem włączenia się do walki w szeregach  odtwarzanych polskich sił zbrojnych we Francji, gdzie po dotarciu otrzymał rozkaz powrotu do Polski. W strukturach ZWZ-AK pełnił szereg odpowiedzialnych funkcji, a od 22 stycznia 1943 r. stał na czele Kierownictwa Dywersji „Kedywu” – pionu w strukturach Armii Krajowej odpowiedzialnego za prowadzenie bieżącej walki zbrojnej. Był odznaczony m.in. dwukrotnie Orderem Virtuti Militari i pośmiertnie Orderem Orła Białego.

Był czwartym, najmłodszym dzieckiem Andrzeja i Agnieszki, bratem Emmy, Józefa i Jana. Ojciec Emila, bo tak zazwyczaj rodzina i znajomi zwracali się do późniejszego generała, z zawodu ślusarz, w chwili narodzin syna zatrudniony był jako maszynista kolejowy, a w przyszłości  awansował na stanowisko kierownika parowozowni.

Dzieciństwo i młodość Fieldorfa związane były z ówczesną VI Dzielnicą Miasta Krakowa – Wesołą. Przez pierwsze pięć lat swego życia mieszkał wraz z rodziną w kamienicy znajdującej się przy ulicy Lubicz. Następnie, w 1900 r. państwo Fieldorfowie przeprowadzili się do nowego mieszkania w budynku usytuowanym przy ulicy Bosackiej.  Wesołość właśnie, jak również wrodzone poczucie humoru sprawiało, że najmłodszy członek rodziny był jej ulubieńcem. Nie inaczej przedstawiała się relacja do jego osoby lokalnej grupy rówieśniczej, której był duszą towarzystwa. Wśród kolegów z okolicznych kamienic, z którymi często urządzał różne kawały, wybryki, a także wdawał się w bójki, wypracował sobie pozycję lidera. Co gorsze, charakter urządzanych przez tę gromadę chłopców przeróżnych figli i psot nie przysparzał jej wśród lokalnej społeczności pozytywnej opinii.

Edukację pobierał w swoim rodzinnym mieście. Początkowo uczył się w czteroklasowej męskiej szkole powszechnej im. św. Mikołaja przy ul. Lubomirskiego 19. Następnie uczęszczał do Gimnazjum nr II, które po pewnym czasie zmienił na nowo otwarte Gimnazjum nr V, skąd z kolei został przeniesiony do Gimnazjum nr III. Później kontynuował edukację w seminarium nauczycielskim. Był bardzo zdolny, jednak jego nieco oziębły stosunek do obowiązków uczniowskich powodował częste pojawianie się w dzienniku obok jego nazwiska ocen niedostatecznych, jak też notoryczne konflikty z nauczycielami. Przykładowo, po pierwszym roku nauki w gimnazjum otrzymał świadectwo na którym widniały praktycznie same oceny dostateczne. Po prostu rozpierała go energia, siedzenie w bezruchu z założonymi do tyłu rękami przez całą lekcję było dla niego prawdziwą katuszą.

Z wyjątkową powagą traktował natomiast uczestnictwo w zajęciach Organizacji Ćwiczebnej Uczniów Szkół Średnich a następnie Towarzystwa „Strzelec”, które okazały się preludium do jego przyszłej służby i kariery wojskowej.

Wielką rolę w kształtowaniu osobowości i charakteru przyszłego generała wywarł zarówno jego dom rodzinny, środowisko rówieśnicze, energicznie rozwijający się wówczas galicyjski ruch paramilitarny, jak też mieszkający po sąsiedzku wybitny uczony prof. Odon Bujwid, w którego mieszkaniu młody Emil był częstym gościem. Tam właśnie zetknął się ze środowiskiem skautowym, literaturą historyczną oraz legendą walki Polaków o niepodległość. Później, już w trakcie służby legionowej, pozostawał pod ogromnym wpływem osobowości Józefa Piłsudskiego.

Wiara, patriotyzm, uczciwość, koleżeństwo, lojalność, honor, obowiązkowość, troska o innych były głównymi wartościami, którym dochowywał wierności przez całe swoje życie.

Poniżej prezentujemy specjalnie na tę okazję przygotowany film, w którym prowadzący, specjalista ds. wystaw Muzeum AK Mateusz Gawlik, przybliża kolejne aspekty i anegdoty z życia Patrona naszego Muzeum. Film został przygotowany w części ekspozycji stałej poświęconej gen. Fieldorfowi.