17 czerwca 2024 r. w Jabłonce koło Nowego Targu odbyło się odsłonięcie kamiennego obelisku i tablicy poświęconych kurierom konspiracyjnego szlaku o kryptonimie "Szkoła". W uroczystości wzięła udział delegacja Muzeum Armii Krajowej.
W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele władz gmin Jabłonka i Spytkowice oraz powiatu tatrzańskiego, delegacje Muzeum Armii Krajowej i Instytutu Pamięci Narodowej, członkowie rodziny Smutków (krewnych kurierów szlaku "Szkoła"), harcerze, strażacy, mieszkańcy Jabłonki. Obecny był także Konsul Generalny Węgier w Krakowie Tibor Gerencsér.
Uwagę zwracała duża grupa młodzieży ze szkół podstawowych i średnich z Jabłonki i okolicznych miejscowości: Raby Wyżnej, Harkabuza, Podwilka, Podsarnia, Nowego Targu, Rabki, Orawki i Bukowiny. Obecna była także przebywająca z wizytą w Polsce grupa młodzieży węgierskiej.
Wartę honorową przy obelisku wystawiły grupy rekonstrukcyjne: Podhalańska GRH Zgrupowania Partyzanckiego,,Błyskawica" oraz Nadwiślańska GRH 3. Pułku Strzelców Podhalańskich. Obecny był także poczet sztandarowy Liceum Ogólnokształcącego o Profilu Wojskowym z Nowego Targu.
Odsłonięcia pomnika dokonali wójt gminy Jabłonka Stanisław Kasprzak, starosta powiatu nowotarskiego Tomasz Hamerski, poseł Edward Siarka oraz konsul Tibor Gerencsér. Monument poświęcił proboszcz parafii w Orawce ks. Wojciech Mozdyniewicz. Kwiaty pod obeliskiem złożyli goście i delegacje, w tym także przedstawiciele Muzeum Armii Krajowej.
Na tablicy znajduje się następująca inskrypcja: Pamięci ludzi współtworzących na tym terenie w latach 1939-1945 konspiracyjną cywilną trasę kurierską Delegatury Rządu na Kraj oraz wojskowy szlak kurierski kryptonim "Szkoła", którzy zachowali wierność idei Polski wolnej i niepodległej. Poniżej wymieniono jedenaście nazwisk.
Przed głównymi uroczystościami odbył się rajd pieszy "Ludzie nadziei" i gra terenowa trasami kuriera prof. Wacława Felczaka, podczas wojny konspiratora, emisariusza (m.in. na trasie "Szkoła") i żołnierza AK, a po wojnie krakowskiego historyka.
Pomnik w Jabłonce powstał dzięki staraniom Marii Fróg, prezesa Stowarzyszenia Historii Spytkowic i Jana Dudora z Podhalańskiego Instytutu Nauk Społecznych. To już trzeci taki obelisk poświęcony kurierom i emisariuszom szlaku "Szkoła" odsłonięty dzięki inicjatywie Jana Dudora i Marii Fróg.
Podczas wyjazdu delegacja Muzeum AK zapaliła znicz pod drugim z tych obelisków, znajdującym się przy Willi "Sabina" w Orawce, odsłoniętym w 2023 r.
Tekst i fot.: Paweł Stachnik
