W czwartek 26 września 2024 r. przeprowadziliśmy szóste, ostatnie już, Plenerowe Warsztaty Historyczne zatytułowane "80. rocznica Akcji >>Burza<< w Małopolsce". Ich miejscem był Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego Dominikanów w Jamnej koło Zakliczyna.
Razem z uczniami z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego im. Tadeusza Kościuszki w Paleśnicy i Szkoły Podstawowej im. Lanckorońskich w Zakliczynie (29 dzieci i troje opiekunów) zebraliśmy się na pięknym terenie Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego Dominikanów we wsi Jamna (od 2019 r. to klasztor Polskiej Prowincji Dominikanów w Jamnej).
Obecnych przywitał Arkadiusz Bąk z Muzeum AK, który przedstawił założenia warsztatów oraz krótki rys historyczny na temat bitwy batalionu "Barbara" z 16. Pułku Piechoty AK stoczonej 25 września 1944 r. Delegacje szkoły i Muzeum udały się pod Pomnik Trzy Krzyże AK na wzgórzu 530, gdzie zapaliły znicze.
Kolejne znicze młodzież zapaliła pod pomnikiem przy kościele w Jamnej, poświęconym wspomnianej bitwie oraz pacyfikacji wsi przeprowadzanej przez Niemców następnego dnia (26 września 1944 r.) w akcie zemsty.
Następnie uczestnicy przeszli do Doliny Męczeństwa, nazywanej też Doliną Krzyży. To tutaj 26 września 1944 r. Niemcy zamordowali ukrywających się w piwnicy Stanisława i Marii Potoków mieszkańców Jamnej z pobliskich domów. Wysłuchano historii o tych tragicznych wydarzeniach, zapalono znicz i odmówiono Wieczne Odpoczywanie.
Rozległy i urokliwy obszar dominikańskiego ośrodka stał się miejscem warsztatów przygotowanych dla młodzieży. Żołnierze Jednostki Specjalnej NIL z Krakowa uczyli jak posługiwać się mapą i kompasem oraz jak udzielać pierwszej pomocy.
Pracownicy Muzeum AK - Mirosław Brach i Agnieszka Chrząszcz - przeprowadzili warsztaty z wypełniania okupacyjnej kenkarty i szyfrowania wiadomości.
W obozie partyzanckim zainscenizowanym na leśnej polanie, Jarosław Jop ze Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej im. 16. Pułku Piechoty z Tarnowa pokazał warunki, w jakich bytowali członkowie akowskich oddziałów w 1944 r. Natomiast w części praktycznej młodzież mogła sprawdzić swoje umiejętności w rzucie granatem do celu.
Zabezpieczenie medyczne warsztatów zapewnił Ireneusz Kubacki z OSP Czermna. Uczestników warsztatów odwiedził burmistrz miasta i gminy Zakliczyn Dawid Chrobak, który pogratulował i podziękował za tę cenną inicjatywę. Po zajęciach na młodzież czekał gorący posiłek przygotowany przez dominikanów.
Na zakończenie imprezy wszyscy uczestnicy otrzymali prezenty i nagrody ufundowane przez Muzeum AK. Pożegnał ich o. Krzysztof Ruszel, który opiekował się młodzieżą na gościnnym terenie klasztoru ojców dominikanów.
Spotkanie w Jamnej było ostatnim wydarzeniem podczas tegorocznych Plenerowych Warsztatów Historycznych. Od 27 sierpnia do 26 września zorganizowaliśmy sześć wydarzeń - rajdów terenowych połączonych z praktycznymi warsztatami. Wzięło w nich udział łącznie ponad 200 osób - uczniów, opiekunów i organizatorów.
Projekt Plenerowe Warsztaty Historyczne "80. rocznica Akcji >>Burza<< w Małopolsce" został dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury Kultura - Interwencje. Edycja 2024.
Tekst: Marek Bik
Fot.: Arkadiusz Bąk, Agnieszka Chrząszcz
