Ekspozycja upamiętnia operacje zrzutowe z pomocą dla powstańczej Warszawy realizowane latem 1944 r. przez 31. i 34. Dywizjony Południowoafrykańskich Sił Powietrznych.

Istotnym warunkiem powodzenia Powstania Warszawskiego było sprawne zorganizowanie wsparcia zrzutami materiałowymi.

3 sierpnia 1944 r. premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill, wobec usilnych próśb kierowanych do niego przez Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza, wyraził zgodę i wydał stosowne rozkazy do rozpoczęcia lotów w celu wsparcia walczącej Warszawy.

Do wykonania tej misji wyznaczona została polska 1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia wspierana przez 148 Dywizjon Specjalnego Przeznaczenia RAF, południowoafrykańskie 31 i 34 Dywizjony SAAF oraz 178 Dywizjon RAF.

W sierpniu i we wrześniu 1944 r. do lotów ze zrzutami dla walczącej Warszawy wyznaczono 255 załóg. 36 maszyn, w tym 9 należących do SAAF, zostało zestrzelonych - część już w drodze powrotnej. Powstańcy otrzymali ze zrzutów 104 tony zaopatrzenia - 82,3 tony stanowiły broń i amunicja, a 21,7 ton - żywność i lekarstwa.

Nad Małopolską niemieckie nocne myśliwce zestrzeliły trzy południowoafrykańskie samoloty: w Luborzycy pod Krakowem, w Ostrowie koło Proszowic i w Łysej Górze koło Tarnowa. W czerwcu 2024 r. odsłonięty został pomnik poświęcony poległym członkom załogi Liberatora EW248 P w Ostrowie.

Dwa kolejne Liberatory SAAF niemiecka Luftwaffe zestrzeliła nad Małopolską już po upadku Powstania. W Muzeum AK przechowany jest kombinezon sierżanta Rolanda Pithera jedynego ocalałego członka załogi Liberatora EW250 L z Kociny. Ciężko ranny lotnik uratowany został przez oddział AK Mieczysława Jańca "Lota".

Autorem tej planszowej wystawy jest Dominik Kościelny, a kuratorem Robert Springwald.

Robert Springwald