Grupy Szturmowe Szarych Szeregów
Najbardziej znaną akcją Grup Szturmowych była akcja pod Arsenałem 26 III 1943 r., kiedy to z rąk Niemców odbito Jana Bytnara "Rudego" oraz więźniów przewożonych z siedziby gestapo w al. Szucha do więzienia na Pawiaku. Wkrótce utworzono harcerski Batalion "Zośka", z którego jedną kompanię wydzielono do zadań specjalnych. Otrzymała ona kryptonim "Agat" (od: "anty-gestapo"), zmieniony później na "Pegaz" ( "przeciw-gestapo"), tworząc fundament sformowanego wiosną 1944 r. Batalionu "Parasol". Harcerze "Parasola" przeprowadzili szereg największych i zarazem najsłynniejszych akcji Polskiego Państwa Podziemnego, m.in. zamachy na gen. Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji w dystrykcie warszawskim, oraz gen. Wilhelma Koppego, dowódcę SS i policji w Generalnym Gubernatorstwie.
Harcerze brali udział w pracach Szkoły Podchorążych Kedywu Komendy Głównej AK (krypt. "Agricola"). Prowadzone w "Agricoli" kursy ukończyło 380 osób, wśród których znajdowali się m.in. Jan Bytnar "Rudy" i Tadeusz Zawadzki "Zośka", znani z Kamieni na szaniec Aleksandra Kamińskiego, oraz Krzysztof Kamil Baczyński "Krzysztof", najwybitniejszy poeta pokolenia "Kolumbów".
Harcerze wzięli również udział w powstaniu warszawskim, płacąc ogromną daninę krwi. Bataliony "Zośka" i "Parasol", które w trakcie walk powstańczych zostały zdziesiątkowane, Naczelny Wódz odznaczył Srebrnymi Krzyżami Orderu Virtuti Militari.
opracował: Przemysław Wywiał
