22 lipca 2024 r. minęła 80. rocznica zamordowania przez Niemców przy współudziale formacji ukraińskich ostatnich więźniów obozu pracy Liban w Krakowie. Z tej okazji krakowski Oddział IPN oraz Zrzeszenie "Wolność i Niezawisłość" Obszar Południowy zorganizowały na terenie dawnego kamieniołomu (ul. Za Torem 22) uroczystości upamiętniające ofiary terroru.
Obchody rozpoczęły się o godz. 12 odśpiewaniem hymnu narodowego, następnie wygłoszono okolicznościowe przemówienia. Głos zabrał bratanek jednego z zamordowanych p. Tadeusz Warczak.
Modlitwę za pomordowanych poprowadził ks. kapelan 114. Batalionu Piechoty Lekkiej WOT. Jednostka ta wystawiła także posterunek honorowy. Następnie uczestnicy złożyli wieńce i zapalili znicze.
W uroczystościach udział wzięli członkowie rodzin pomordowanych, przedstawiciele władz województwa, miasta i dzielnicy oraz placówek muzealnych, w tym Muzeum AK, organizacji kombatanckich i osoby indywidualne.
Karny obóz pracy Służby Budowlanej (Baudienst) powstał w 1942 r. na terenie istniejącego wcześniej kamieniołomu Liban. Przymusowo przebywali w nim głównie mężczyźni, którzy podejmowali próby ucieczki z Baudienstu lub z innych miejsc pracy przymusowej, a także skazani za różne uchybienia i wykroczenia w pracy. Pracowali oni na terenie kamieniołomu w bardzo ciężkich warunkach.
Latem 1942 r. w obozie przebywało 800 osób. Od 1943 r. przeciętnie 100 do 180 osób. Ogólną liczbę więźniów, którzy przeszli przez obóz szacuje się na około 2 tysięcy.
W lipcu 1944 r. wobec zbliżającego się frontu Służba Budowlana praktycznie przestała istnieć, likwidacji uległ również obóz w Liban.
W lipcu 1948 r. obok zbiorowej mogiły odsłonięto wykuty w skale pomnik z tablicą pamiątkową.
Tekst i fot.: Małgorzata Koszarek
