27 kwietnia 1940 roku Heinrich Himmler wydał rozkaz utworzenia obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Zlokalizowano go na terenie dawnych polskich koszar (stacjonował tam 5 Dywizjon Artylerii Konnej). Jego komendantem mianowany został Rudolf Höß.

Obóz został utworzony w wyniku masowych aresztowań Polaków i miał powstrzymać rozwój organizacji konspiracyjnych. Pierwszy transport, liczący ponad 700 polskich więźniów politycznych, trafił do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r. z Tarnowa.

Obóz był źródłem taniej siły roboczej, narzędziem terroru wobec ludności okupowanych krajów, a także miejscem masowej zagłady. Do końca 1940 r. trafiło do niego kilka tysięcy Polaków podejrzanych o prowadzenie działalności konspiracyjnej.

KL Auschwitz miał wiele podobozów, których więźniowie wykonywali prace przymusowe dla niemieckich koncernów. Wraz z rozpoczęciem niemieckiego planu zagłady ludności żydowskiej (Endlösung der Judenfrage) stał się miejscem eksterminacji osób tej narodowości.

W dniach od 17 do 21 stycznia 1945 roku esesmani przeprowadzili ewakuację kompleksu obozowego Auschwitz, wyprowadzając wówczas kilkadziesiąt tysięcy więźniów. Wkrótce potem wysadzili w powietrze budynki komór gazowych i krematoriów oraz podpalili magazyny.

Obóz wyzwolony został 27 stycznia 1945 r. Szacuje się, że zginęło w nim 1,1-1,5 miliona osób.