12 czerwca 1944 r. dowódca AK generał Tadeusz Komorowski "Bór" zatwierdził podczas odprawy okręgów wileńskiego i nowogródzkiego zadanie opanowania Wilna przed wejściem wojsk sowieckich. Operacja otrzymała kryptonim "Ostra Brama".

Pierwotna koncepcja odzyskania Wilna, początkowo nazywana "Akcją Serce", została opracowana przez cichociemnego mjr. Macieja Kalenkiewicza "Kotwicza". Prace nad tym planem rozpoczął on w marcu 1944 r., a już miesiąc później plan został zaakceptowany przez komendanta Okręgu Wilno AK, Aleksandra Krzyżanowskiego "Wilka".

Celem "Ostrej Bramy" było samodzielne wyzwolenie Wilna przez oddziały Armii Krajowej przed wkroczeniem wojsk sowieckich, aby wystąpić wobec Armii Czerwonej jako gospodarze miasta. Połączone siły okręgów Wilno i Nowogródek AK, liczące ponad dwanaście tysięcy żołnierzy, miały dokonać uderzenia na Wilno. Równolegle z operacją "Ostra Brama" miała być kontynuowana akcja "Burza" na okolicznych terenach.

Przygotowanie planu uderzenia na Wilno powierzono mjr. Teodorowi Cetysowi "Sław" oraz ppłk Zygmuntowi Blumskiemu "Strychańskiemu", gdyż komendant Okręgu "Wilk" wyjechał na inspekcję oddziałów partyzanckich w celu ich przegrupowania i przygotowania do ataku na miasto.

Rozkaz natarcia został podpisany przez dowódcę Okręgu 26 czerwca 1944 r. Na miasto miało uderzyć z zewnątrz pięć partyzanckich zgrupowań, wspartych przez oddziały konspiracyjne istniejące już w Wilnie.

Podczas wspomnianej odprawy w Komendzie Głównej AK zdymisjonowani zostali dowódca Okręgu AK Nowogródek, ppłk Janusz Prawdzic-Szlaski, oraz jego szef sztabu kpt. Stanisław Sędziak "Warta". Ze względu na wcześniejsze intensywne starcia nowogródzkich oddziałów AK z partyzantką sowiecką, chcieli wycofać swoje oddziały na zachód, jednocześnie byli negatywnie nastawieni do planu zdobywania Wilna.

W związku z decyzją KG AK formalne dowództwo nad operacją "Ostra Brama" powierzono nowemu dowódcy zreorganizowanego Podokręgu Nowogródek AK, ppłk Adamowi Szydłowskiemu "Poleszukowi".