Zapraszamy od 10 do 17 z wyjątkiem poniedziałków

Rostworowski Stanisław


Oficer kawalerii Legionów Polskich, adiutant Rady Regencyjnej, wyższy oficer sztabowy w wojnie polsko-bolszewickiej, szef sztabu Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych w III Powstaniu Śląskim, absolwent Wyższej Szkoły Wojennej, oficer w sztabach i dowództwach kawalerii, szef sztabu odcinka Warszawa-Wschód w kampanii 1939 r., komendant baz łączności w Bukareszcie, Stambule i Budapeszcie, szef Biura Inspekcji Komendy Gł. Armii Krajowej - Inspektor Okręgu Krakowskiego i Śląskiego AK.

Urodził się 19 XII 1888 r. w Krakowie, gdzie zdał maturę w III gimnazjum im. Sobieskiego w 1906 r., działając w "ZET". Studia odbył na Uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii, kończąc je doktoratem z chemii w 1910 r. Od IV 1911 do III 1912 r. był asystentem na uniwersytecie w Getyndze. Po czym powrócił do Krakowa, gdzie był asystentem na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego i kierował Zakładem Rolno-Doświadczalnym w Mydlnikach. W 1913 r. uzyskał doktorat z filozofii na UJ.

1 IX 1914 r. zaciągnął się do 2 szwadronu kawalerii Legionów Polskich. Brał wdział m.in. w walkach pod Mołotkowem, w kampanii karpackiej 1915 r. i w bitwie pod Rokitną 13 VI 1915 r., a pół roku później awansował na podporucznika. Potem służył na stanowiskach sztabowych i administracyjnych. W X 1917 r. został adiutantem Rady Regencyjnej.

Od XI 1918 r. pracował w Oddziale Wojskowo-Naukowym Sztabu Generalnego.

W wojnie polsko-bolszewickiej był od IV 1919 r. kwatermistrzem Frontu Litewsko-Białoruskiego, od I 1920 r. szefem Oddziału V, a od V do VII zastępcą szefa Oddziału III w 4 Armii, potem szefem Oddziału III Grupy Poleskiej, w VIII był oficerem w dowództwie 5 Armii, a od VIII do XI 3 Armii. Od XI 1920 r. był zastępcą szefa Sztabu Dowództwa VII Okręgu Generalnego w Poznaniu. 15 IV 1921 r. został szefem sztabu Dowództwa Obrony Plebiscytu na Śląsku, a po wybuchu III Powstania Śląskiego szefem sztabu Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych, a przez tydzień do 6 VI dowódcą NKWP.

W VII 1921 r. powrócił do Dowództwa VII OG w Poznaniu. We IX 1923 r. ukończył Wyższą Szkołę Wojenną. W X 1923 r. został II zastępcą dowódcy 15 pułku ułanów w Poznaniu, później kwatermistrzem pułku. Po odbyciu kursu oficerów sztabowych w Grudziądzu, od VIII 1924 r. pełnił obowiązki szefa sztabu 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu, a od IV 1925 r. szefa sztabu 14 Dywizji Piechoty w Poznaniu. W czasie przewrotu majowego 1926 r. wziął udział w walkach po tzw. stronie rządowej. W X 1926 r. został zastępcą dowódcy 2 pułku strzelców konnych w Hrubieszowie, ostatni miesiąc pełniąc obowiązki dowódcy 2 psk. W V 1927 r. został przeniesiony w tej samej funkcji do 27 p. uł. w Nieświeżu, którego dowódcą został w VII 1928 r. Od XII 1929 do VII 1935 r. był dowódcą 22 p. uł. w Brodach, w 1931 r. awansując na pułkownika dyplomowanego. Po czym został przeniesiony w stan spoczynku i osiadł w Gębicach w Wielkopolsce.

25 VIII 1939 r. został przydział na dowódcę obrony przeciwlotniczej Kalisza, od 8 IX służył w obronie Warszawy jako szef sztabu odcinka Warszawa-Wschód, następnie w sztabie obrony Pragi.

Po kapitulacji przez Łotwę i Szwecję przedostał się w z końcem X 1939 r. do Francji. W XII jako wicekonsul przybył do Bukaresztu, gdzie stworzył Bazę Łączności z Krajem "Bolek", którą kierował do XI 1940 r., gdy przeniósł ją do Stambułu jako Bazę "Bej". Od I 1941 r. był kierownikiem Bazy "Romek" w Budapeszcie.

W V 1942 r. przeszedł szlakiem kurierskim do Polski i został Inspektorem, a od XII 1943 r. szefem Biura Inspekcji Komendy Gł. Armii Krajowej. Obszar jego inspekcji obejmował Okręg Krakowski i Śląski. W IV 1944 r. przeniósł się do Krakowa*, gdzie 11 VIII został aresztowany i tegoż lub następnego dnia został zamordowany przez gestapowców.

Zmarł najprawdopodobniej 12 VIII 1944 r., miejsce jego pochówku pozostaje nieznane.

Był odznaczony m.in.: Orderem Virtuti Militari IV i V klasy, Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych.

Piotr M. Boroń

Wybrana literatura:
St. Dąbrowa-Kostka, W okupowanym Krakowie, Warszawa 1972;
M. Ney-Krwawicz, Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945, Warszawa 1990;
T. Kryska-Karski, St. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991;
A. Kuler, A. Wiekluk, Rostworowski Stanisław [w:] Małopolski słownik biograficzny uczestników działań niepodległościowych 1939-1956, t. 3, Kraków 1998.

* Niektórzy autorzy utrzymują, że 28 VII 1944 r. objął komendę Okręgu Kraków AK lub dowództwo Grupy Operacyjnej "Odra".


Zmień ustawienia cookies