Zapraszamy od 10 do 17 z wyjątkiem poniedziałków

Porowski Marceli


Naczelnik w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, wieloletni dyrektor Biura Związku Miast Polskich, znawca spraw samorządowych, w obronie Warszawy w 1939 r. delegat Komisarza Cywilnego na starostwo grodzkie Warszawa-Południe, Okręgowy Delegat Rządu w Warszawie - Prezydent Miasta i Komisarz Rządu, w Powstaniu sprawował pełną władzę cywilną na terenie stolicy, skazany na śmierć i wieloletni więzień komunizmu.

Urodził się 4 II 1894 r. w Woli Bystrzyckiej koło Łukowa. Uczył się w gimnazjum w Białej Podlaskiej, maturę zdał w gimnazjum w Suwałkach w 1911 r. Od 1912 r. studiował na Politechnice w Petersburgu/Piotrogrodzie, gdzie ukończył Wydział Ekonomiczny w 1918 r.

Po czy powrócił do Polski i od V 1919 r. pracował w Departamencie Samorządu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, awansując na naczelnika Wydziału Finansowego. W latach 1929-1939 był dyrektorem Biura Związku Miast Polskich, wieloletnim redaktorem jego organu - "Samorząd Miejski" i znawcą spraw samorządowych.

W obronie Warszawy w 1939 r. od 16 IX był delegatem Komisarza Cywilnego na starostwo grodzkie Warszawa-Południe.

Pod okupacją niemiecką był zatrudniony w Zarządzie Miasta m.in. jako kierownik biura Dzielnicy Śródmieście, potem wicedyrektor Wydziału Administracyjnego i Biura Kontroli. Równocześnie brał czynny udział w podziemiu niepodległościowym, będąc aktywy także w Stronnictwie Pracy. Około VIII 1941 r. uzyskał nominację na Okręgowego Delegata Rządu w Warszawie - Prezydenta Miasta i Komisarza Rządu.

W Powstaniu od 5 VIII sprawował pełną władzę cywilną na terenie stolicy. Początkowo pełnił swój urząd na Starówce, a od 26 VIII w Śródmieściu, gdzie doszedł kanałami. 9 IX zwrócił się z dramatycznymi apelami o pomoc dla Warszawy do burmistrza Nowego Jorku i lorda majora Londynu.

Nierozpoznany, z resztką ludności cywilnej wyszedł z Warszawy 7 X 1944 r. i do połowy 1945 r. ukrywał się z okolicach Grodziska Mazowieckiego.

W 1945 r. władze komunistyczne, doceniając jego fachowość zatrudniły go w Ministerstwie Administracji Publicznej, a także w Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym, gdzie wykazał się jednak uczciwością. Od 1947 do 1951 r. był głównym inspektorem do spraw samorządu, a następnie wicedyrektorem biura centralnego MAP. Po czym od V pracował w Krakowie w miejscowym oddziale Centralnego Biura Projektowego Budownictwa Mieszkaniowego, we IX został zwolniony z pracy i 8 XII 1951 r. aresztowany. Więziono go w mokotowskim więzieniu i szpitalu więziennym w Warszawie. 10 II 1953 r. niewinnie skazano go na śmierć za rzekomą kolaborację z Niemcami, po czym złagodzono karę do dożywocia, następnie do 12 lat więzienia. 11 V 1956 r. we Wrocławiu na mocy amnestii zwolniono go z odbywania kary.

Zmarł 21 X 1963 r. w Warszawie.

Piotr M. Boroń

Wybrana literatura:
A.K. Kunert, Porowski Marceli [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXVII/4 z. 115, Wrocław 1983 r.;
A. K. Kunert, Słownik konspiracji warszawskiej 1939-1944, t. 1, Warszawa 1987;
W. Grabowski, Polska tajna administracja cywilna 1940-1945, Warszawa 2003.


Zmień ustawienia cookies