Urodził się 17 X 1888 r. w Dolinie koło Stanisławowa. Od 1902 r. uczył się w Męskim Seminarium Nauczycielskim we Lwowie, gdzie zdał maturę w 1907 r. Po czym do 1914 r. był nauczycielem w Dolinie, od 1909 r. mając pełne uprawnienia nauczyciela szkół ludowych z językiem polskim i ruskim. Od 1910 r. przez 4 semestry był wolnym słuchaczem na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu we Lwowie. W 1911 r. uzyskał uprawnienia nauczyciela szkół wydziałowych, po czym współtworzył gimnazjum im. Z. Krasińskiego w Dolinie i uczył w nim, a równolegle też w tamtejszym gimnazjum ukraińskim. Od XI 1912 r. był organizatorem i dowódcą plutonu miejscowej Sokolej Drużyny Polowej.

W VIII 1914 r. został zmobilizowany do armii austro-węgierskiej i niebawem jako chory trafił do szpitala w Stryju, który we IX zajęły wojska rosyjskie. Po wyzdrowieniu powrócił do Doliny. Tu podejrzewany o szpiegostwo został aresztowany przez Rosjan. Zbiegł z więzienia i z początkiem 1915 r. ukrywał się pracując w księgarni w Równem, gdzie działał w Organizacji Inteligencji Niepodległościowej. We IX 1915 r. został wytropiony przez rosyjską policję i wysiedlony do Ufy w Baszkirii. Stamtąd samowolnie przeniósł się do Kijowa, gdzie w latach 1916-1918 uczył m.in. metodyki na kursach dla polskich nauczycieli, a także był inspektorem szkół Polskiej Macierzy Szkolnej i dyrektorem Powszechnego Uniwersytetu Ludowego.

Po wkroczeniu do Kijowa bolszewików w II 1919 r. ukrywał się i powrócił do Polski w II 1920 r.

W Zarządzie Cywilnym Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego mianowano go naczelnikiem Wydziału Szkół Powszechnych i Seminariów Nauczycielskich, wówczas energicznie zajął się wskrzeszeniem Liceum Krzemienieckiego.

W VII 1920 r. zgłosił się ochotniczo do 21 pułku piechoty, z którego niebawem przeniesiono go do Generalnego Inspektoratu Armii Ochotniczej, a w X został sekretarzem generalnym Komitetu Obywatelskiego przy Radzie Obrony Państwa.

Po wojnie podjął studia na Wydziale Administracji Państwowej i Komunalnej Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie, które ukończył w 1924 r.

Od 1920 do 1939 r. był dyrektorem PMS i redaktorem naczelnym jej pisma "Polska Macierz Szkolna", podjął walkę z analfabetyzmem, zakładał szkoły, biblioteki i wędrowne wypożyczalnie książek. Od 1922 r. wchodził w skład Wydziału Wykonawczego Zjednoczenia Polskich Towarzystw Oświatowych i od 1924 do 1939 r. redaktorem jego dwutygodnika "Oświata Polska".

W XII 1926 r. wszedł do Wielkiej Rady Obozu Wielkiej Polski.

W 1929 r. został członkiem Zarządu Gł. Stowarzyszenia Opieki nad Rodakami na Obczyźnie.

W czasie kampanii 1939 r. trafił do Lwowa, gdzie ukrywał się po wkroczeniu Armii Czerwonej i z początkiem 1940 r. przedostał się do Warszawy. Tu pracował w biurze Zarządu Gł. Polskiego Czerwonego Krzyża, a później współpracował z Delegaturą Rządu i Stronnictwem Narodowym.

4/5 III 1941 r. został aresztowany i uwięziony na Pawiaku, a 4 VI trafił do KL Auschwitz. Po zwolnieniu w III 1942 r. trafił do szpitala w Warszawie, z którego uciekł po dwóch miesiącach i ukrywał się pod Krasnymstawem.

Na jesieni 1942 r. powrócił w okolice Warszawy i pracował w Departamencie Prasy i Informacji Delegatury Rządu na Kraj, a od X 1943 r. kierował w nim Wydziałem Wydawnictw Książkowych. Po Powstaniu, w trakcie którego pozostawał poza Warszawą, od XI 1944 r. był zastępcą dyrektora Dep. PiI i redaktorem "Wiadomości Radiowych". Równocześnie od I 1945 r. wchodził w skład ZG PCK.

14 III był łącznikiem Delegata Rządu z sowieckim pułkownikiem Pimienowem, a później tłumaczem przedstawicieli polskich władz podziemnych z Sowietami, wraz z nimi 27 III został podstępnie porwany do Moskwy i uwięziony na Łubiance. W tzw. procesie szesnastu 21 VI 1945 r. został uniewinniony.

Po czym powrócił do Warszawy i kontynuował pracę w PCK, a do IV 1951 r. był szefem biura Rady Polonii Amerykańskiej na Polskę.

7/8 II 1952 r. został aresztowany w swojej willi w Józefowie i uwięziony na Rakowieckiej w Warszawie. 9 II 1955 r. został skazany na 6 lat więzienia, lecz na mocy amnestii zmniejszającej wyrok o połowę, został niezwłocznie uwolniony.

Od 1956 do 1959 r. był inspektorem Cechu Rzemiosł Różnych w Otwocku, skąd przeszedł na emeryturę. Wówczas został mianowany członkiem Rady Prymasowskiej i był nim aż do śmierci, mimo ustawicznej inwigilacji przez Służbę Bezpieczeństwa.

Zmarł 9 IX 1966 r. w Warszawie i spoczął na cmentarzu w Józefowie.

Był odznaczony m.in.: Orderem Polonia Restituta IV klasy i Złotym Krzyżem Zasługi.

Piotr M. Boroń

Wybrana literatura:
W. Grabowski, Polska tajna administracja cywilna 1940-1945, Warszawa 2003;
W. Baliński, A. Chmielarz, Porwanie i proces szesnastu. Oskarżajcie nas wszystkich, nie tylko szesnastu... . Wystawa w Muzeum AK, Kraków 2005;
St. Konarski, Stemler Józef [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XLIII/3 z. 178, Warszawa 2005.