Zapraszamy od 10 do 17 z wyjątkiem poniedziałków

Runge Tadeusz


Żołnierz Polskiej Organizacji Wojskowej, obrońca Lwowa, uczestnik walk o Śląsk Cieszyński, powstaniec śląski, żołnierz wojny polsko-bolszewickiej, oficer WP, wykładowca Centralnej Szkoły Strzelania w Toruniu, naczelnik w Urzędzie Wojewódzkim w Lublinie, w Komisariacie Rządu w Warszawie, w UW w Nowogródku, cichociemny, oficer Kierownictwa Dywersji Komendy Gł. Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, uchodźca polityczny.

Urodził się 22 XI 1898 r. w Brodach. Tam rozpoczął naukę w gimnazjum, którą kontynuował w Żółkwi i we Lwowie, od 1912 r. działając w skautingu.

W VIII 1914 r. wstąpił do Legionu Wschodniego lecz zaraz został zwolniony jako chory. Po wcieleniu do armii austriackiej i ukończeniu w XI 1916 r. szkoły oficerskiej, otrzymał przydział do służby sanitarnej w szpitalu wojskowym we Lwowie. Po roku uciekł do Królestwa Polskiego i pod fałszywym nazwiskiem został powiatowym inspektorem szkół powszechnych w Kozienicach, gdzie od III 1918 r. był obwodowym komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej.

Stanął na czele kompanii POW i w XI 1918 r. był komendantem garnizonu Kozienice. Następnie dowodził odcinkiem Bednarówka w Obronie Lwowa. W I 1919 r. został dowódcą kompanii w 24 pułku piechoty w wojnie o Śląsk Cieszyński, po czym wziął udział w I Powstaniu Śląskim. Od XI 1919 do VII 1920 r. dowodził kompanią w 32 pp. Potem był dowódcą kompanii ciężkich karabinów maszynowych 42 pp w wojnie polsko-bolszewickiej.

Po rocznym kursie w Centralnej Szkole Pirotechnicznej w Warszawie w II 1922 r. powrócił do 42 pp w Białymstoku, od VII 1922 r. będąc oficerem broni pułku. Od VIII do XII 1923 r. odbył kurs w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu i ponownie dowodził kompanią ckm w 42 pp. Od V 1924 do VIII 1926 r. był wykładowcą w CSS, po czym powrócił do 42 pp. Od XI 1927 do X 1929 r. dowodził kompanią w samodzielnym batalionie ckm w Różanie; awansując na kapitana. Po czym dostał przydział na dowódcę kompanii ckm 21 pp w Warszawie, a potem oficera mobilizacyjnego pułku.

1 V 1931 r. przeszedł do rezerwy i po odbyciu kursu administracji publicznej Ministerstwa Sprawa Wewnętrznych , od XI był naczelnikiem w Urzędzie Wojewódzkim w Lublinie, a rok później w Komisariacie Rządu w Warszawie, zaś pięć lat później naczelnikiem Wydziału Społeczno-Politycznego w UW w Nowogródku.

W Kampanii 1939 r. nie został zmobilizowany, po 17 IX przez Łotwę (gdzie był krótko internowany) i Szwecję, w XI dotarł do Francji, przebywał w obozach dla oficerów i w VI 1940 r. został ewakuowany do Wielkiej Brytanii.

Tam służył w 4 Brygadzie Kadrowej Strzelców jako adiutant 12 batalionu kadrowego. W XI 1941 r. został zaprzysiężony i przygotowany do rychłego przerzutu do Polski. Po szykanach ze strony wrogów piłsudczyków, dopiero 30 II 1942 r. sąd honorowy oczyścił go z fałszywych zarzutów. Od VI 1942 r. służył w sztabie 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, a od I 1944 r. w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza.

Jako cichociemny został zrzucony do Polski 9/10 IV 1944 r. i od V był szefem Centrali Zaopatrzenia Terenu w Kierownictwie Dywersji Komendy Gł. Armii Krajowej.

W Powstaniu dowodził batalionem "Czata 49", złożonym z konspiratorów CKT "Kedywu" w Zgrupowaniu "Radosława": na Woli , Muranowie, Starym Mieście, Mokotowie, w Śródmieściu, na Czerniakowie i Mokotowie, był dwukrotnie ranny - w głowę i w rękę 20 i 28VIII, leczył się w powstańczym szpitalu a od X 1944 r. Pruszkowie i Skierniewicach, skąd zbiegł 15 XI 1944 r. i przez Francję dotarł do Londynu, gdzie dalej leczył się w szpitalu wojskowym. Pozostał w Londynie.

W 1973 r. wrócił do Polski.

Zmarł 21 XI 1975 r. w Warszawie i został pochowany na Powązkach.

Był odznaczony m.in.: Orderem Virtuti Militari V klasy, Medalem Niepodległości, Złotym Krzyżem Zasługi, dwukrotnie Medalem Wojska.

Piotr M. Boroń

Wybrana literatura:
J. Tucholski, Cichociemni, Warszawa 1985;
A. K. Kunert, Runge Tadeusz [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIII/1 z. 136, Wrocław 1991;
A. K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944, t. 3, Warszawa 1991.


Zmień ustawienia cookies