Zapraszamy od 10 do 17 z wyjątkiem poniedziałków

Pilch Adolf


Cichociemny, dowódca Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego Armii Krajowej, dowódca pułku "Palmiry-Młociny", dowódca Grupy "Kampinos", dowódca Oddziału Partyzanckiego "Kampinos", dowódca III batalionu 25 pułku piechoty AK, dowódca OP "Doliny", prezes Koła Żołnierzy AK w Londynie.

Urodził się 22 V 1914 r. w Wiśle. Po zdaniu matury w Państwowym Gimnazjum im. A. Osuchowskiego w Cieszynie, w 1935 r. ukończył Państwową Wyższą Szkołę Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie.

Od IX 1935 do V 1936 r. odbył kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 26 Dywizji Piechoty w Skierniewicach, po czym przeszedł staż w 37 pułku piechoty w Kutnie. Jako pracownik Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego był kierownikiem budowy szkół w powiecie rybnickim, a od 1938 r. pracował z przedsiębiorstwie budowlanym Bagieńskiego w Warszawie.

W kampanii 1939 r. nie uzyskał przydziału, lecz na wezwanie władz wojskowych skierował się na wschód przez Siedlce do Sławatycz, skąd przez Kielce i Kraków przybył do rodzinnej Wisły.

Z końcem XII 1939 r. przez Słowację przedostał się na Węgry, gdzie został aresztowany, lecz niebawem zbiegł i przez Jugosławię oraz Włochy dotarł do Francji. Od V 1940 r. służył w 9 i 7 pp 3 DP. Po kapitulacji Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie od VII 1940 r. służył w 24 pułku ułanów 10 Brygady Kawalerii Pancernej w Szkocji. Po wyrażeniu zgody na służbę w kraju, we IX 1941 r. został wysłany na szkolenie do 1 Brygady Spadochronowej i przeszedł kolejne kursy cichociemnego; został zaprzysiężony 28 VIII 1942 r.
Do kraju został zrzucony 16/17 II 1943 r. koło Sulejowa; otrzymał awans na podporucznika.

W Warszawie przebywał do VIII i z przydziałem do Obwodu Stołpce wyruszył do Okręgu Nowogródzkiego Armii Krajowej, gdzie we IX 1943 r. tymczasowo objął dowództwo nad oddziałem partyzanckim w Puszczy Nalibockiej. 1 XII 1943 r. oddział został niemal całkowicie rozbity przez partyzantów sowieckich. Przejął dowództwo nad jego resztką i wyprowadził z sowieckiego okrążenia. W okolicach Iwieńca doprowadził do tymczasowego "zawieszenia broni" z Niemcami. Umożliwiło to odtworzenie zdolności bojowej Zgrupowania Stołpeckiego AK i obronę ludności polskiej.

Od XII 1943 do VI 1944 r. zgrupowanie przeprowadziło kilkadziesiąt potyczek z Sowietami, a jego dowódca 3 V awansował na porucznika. Od 29 VI do 26 VII 1944 r. przeprowadził Zgrupowanie Stołpecko-Nalibockie z Nowogródczyzny do Puszczy Kampinoskiej.

W Powstaniu dowodził pułkiem "Palmiry-Młociny", od 2 do 30 VIII Grupą "Kampinos", a potem znów pułkiem "P-M". Po rozbiciu Grupy "Kampinos" pod Jaktorowem 29 IX dowodził Oddziałem Partyzanckim "Kampinos", a od X III batalionem 25 pp w Podokręgu Piotrkowskim AK, a po rozwiązaniu pułku, OP "Doliny" od 9 XI do wkroczenia Armii Czerwonej w I 1945 r.

W VI przedostał się przez Czechy do W. Brytanii, gdzie od VII 1945 r. do demobilizacji służył w Centrum Wyszkolenia Piechoty.

Pozostał na uchodźstwie, pracował jako robotnik a potem w związkach zawodowych aż do emerytury. Był wieloletnim prezesem Koła Żołnierzy AK w Londynie i członkiem Kapituły Krzyża AK.

Zmarł 26 I 2000 r. w Londynie.

Był odznaczony m.in.: Orderem Virtuti Militari V klasy, czterokrotnie Krzyżem Walecznych.

Piotr M. Boroń

Wybrana literatura:
J. Tucholski, Cichociemni, Warszawa 1985;
R. Bielański, "Góra - Dolina" Adolf Pilch, Warszawa 2007;
S. Puchacewicz, Adolf Pilch - cichociemny i dowódca na Nowogródczyźnie, Kraków 2014 (mps w zb. Muzeum AK).


Zmień ustawienia cookies