Zapraszamy od 10 do 17 z wyjątkiem poniedziałków

Pigoń Stanisław


Doktor Uniwersytetu Jagiellońskiego, uczestnik odsieczy Lwowa, wojny o Śląsk Cieszyński i wojny polsko-bolszewickiej, docent na Uniwersytecie w Poznaniu, rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, profesor zwyczajny UJ, członek Polskiej Akademii Umiejętności, radnym Rady Miasta Krakowa, profesor tajnego UJ, kierował Katedrą Historii Literatury Polskiej UJ, wykładowca Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie, członek Polskiej Akademii Nauk.

Urodził się 27 IX 1885 r. w Komborni koło Krosna. Uczył się w gimnazjum w Jaśle, gdzie w 1906 r. zdał maturę. Po czym rozpoczął studia, głównie polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, w trakcie których od 1908 do 1909 r. służył w austriackiej artylerii, a od 1909 do 1911 r. uczył u OO. Pijarów w Krakowie. Od 1910 do 1914 r. był redaktorem patriotycznego miesięcznika "Iskra" i jego kolporterem na Górny Śląsku, a także od 1911 do 1914 r. nauczycielem języka polskiego i łaciny w gimnazjum OO. Augustianów w Prokocimiu oraz drużynowym tamtejszej Drużyny Skautowej im. Ks. St. Brzóski. W I 1914 r. obronił doktorat na UJ.

W VIII 1914 r. został zmobilizowany do armii austriackiej i walczył na froncie zachodnim, od 1916 r. na rosyjskim i od jesieni do X 1918 r. na włoskim.

Od XI 1918 r. jako porucznik walczył w tzw. odsieczy Lwowa i w wojnie o Śląsk Cieszyński, m.in. dowodził pociągiem pancernym nr 4 "Hallerczyk". Od X 1919 r. jako docent wykładał na Uniwersytecie w Poznaniu, uczył również w Gimnazjum Św. Marii Magdaleny i w Wielkopolskiej Szkole Oficerskiej. W V 1920 r. ochotniczo wstąpił do wojska i dowodził pociągiem panc. nr 20 "Bartosz Głowacki" w wojnie z bolszewikami.

Po demobilizacji w XI 1920 r. powrócił do Poznania, a w III 1921 r. uzyskał habilitację na UJ. Od V 1921 r. był zastępcą profesora polonistyki na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, gdzie w X 1921 r. został prof. nadzwyczajnym, a w III 1924 r. zwyczajnym. Od I 1927 r. i w roku akademickim 1927/8 był rektorem USB, a od 1928 do 1930 r. prorektorem.

W VII 1930 r. został mianowany prof. zwycz. UJ i tam od IV 1931 r. prowadził zajęcia. W XII 1931 r. został seniorem Bursy Akademickiej UJ, a od 1937 do 1939 r. był kuratorem Bratniej Pomocy Studentów UJ.

Od VI 1929 r. był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, 10 lat później został członkiem zwyczajnym, działając głównie w Komisji Historii Literatury Polskiej.

W 1939 r. wybrano go radnym Rady Miasta Krakowa.

W kampanii 1939 r. jako kapitan rezerwy artylerii starał się uzyskać przydział i dotarł do Rozwadowa, z którego w X powrócił do Krakowa.

6 XI 1939 r. został aresztowany przez gestapowców i wraz z innymi profesorami był więziony we Wrocławiu i KL Sachsenhausen, skąd powrócił do Krakowa w II 1940 r. ciężko chory na serce.

Od wiosny do jesieni 1940 r. mieszkał w rodzinnej miejscowości, a zimą leczył się w Krakowie. Tu od wiosny 1941 do 1945 r. prowadził wykłady i ćwiczenia dla studentów polonistyki na tajnym UJ i od I 1941 do 1945 r. działał w tajnej Komisji Historii Literatury PAU, będąc jej przewodniczącym. W VIII 1941 r. został mianowany Okręgowym Delegatem Rządu, lecz nie przyjął nominacji ze względu na stan zdrowia.

Od 20 I 1945 r. kierował Katedrą Historii Literatury Polskiej UJ, a równocześnie w latach 1945-1951 wykładał na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie, od 1947 do 1952 r. przewodniczył KHL PAU. Od 1952 r. był członkiem tytularnym (od 1957 r. zwyczajnym) Polskiej Akademii Nauk i Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich PAN. W 1960 r. przeszedł na emeryturę.

Zmarł 18 XII 1968 r. w Krakowie.

Piotr M. Boroń

Wybrana literatura:
Z. J. Nowak, Pigoń Stanisław [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXVI/1 i 2 z. 108 i 109, Wrocław 1981;
Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego, Warszawa 1989;
Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939, pod red. L. Hajdukiewicza, Kraków 1989;
W. Grabowski, Polska tajna administracja cywilna 1940-1945, Warszawa 2003.


Zmień ustawienia cookies