Zapraszamy od 10 do 17 z wyjątkiem poniedziałków

Pfeiffer Edward Franciszek


Organizator podziemnego skautingu, żołnierz Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, oficer służby stałej piechoty, uczestnik kampanii 1939 r. - dowódca samodzielnego batalionu "Mikołów", oficer Oddziału I Dowództwa Gł. Służby Zwycięstwu Polski i Komendy Gł. Związku Walki Zbrojnej, komendant Grupy Wojsk Polskich Edwarda, w Powstaniu dowódca Zgrupowania Śródmieście-Północ - "Radwan" i 28 Dywizji Piechoty AK.

Urodził się 21 I 1895 r. w Łodzi. W czasie nauki gimnazjalnej w Łodzi organizował podziemny polski skauting i działał w konspiracji samokształceniowej.

W X 1914 r. z oddziałem łódzkich skautów wstąpił do IV batalionu 1 pułku piechoty Legionów Polskich, później służył w 5 pp i przeszedł cały szlak bojowy 1 Brygady LP. Po kryzysie przysięgowym w VII 1917 r. powrócił do działalności w skautingu i został komendantem obwodu Polskiej Organizacji Wojskowej w Okręgu Łódzkim.

11 XI 1918 r. rozbrajał Niemców w Łodzi, umożliwiając przejmowanie władzy polskiej. Po czym sformował kompanię, która weszła w skład I baonu harcerskiego Wojska Polskiego w Warszawie. W III 1919 r. baon włączono do 5 pp Legionów, z którym przeszedł jego szlak bojowy walcząc z bolszewikami o Wilno, Dyneburg (Daugavpils), Kijów i Warszawę. Awansował na kapitana ze starszeństwem od 1 I 1919 r.

Od X 1921 do XII 1923 r. kierował Przysposobieniem Wojskowym i Wychowaniem Fizycznym w Dowództwie Okręgu nr V w Krakowie, jednocześnie studiując w Szkole Nauk Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po czym do IX 1926 r. dowodził kompanią 5 ppleg. w Wilnie. Następnie do 1929 r. był komendantem obwodowym PWiWF w Brodnicy (na etacie 67 pp), awansując na majora. Od 1929 do 1932 r. służył Państwowym Urzędzie WFiPW jako delegat Ministerstwa Spraw Wojskowych. Potem do 1935 r. dowodził baonem szkolnym 5 ppleg., awansując na podpułkownika. Później do VIII 1939 r. był zastępcą dowódcy 54 pp w Tarnopolu.

Od 16 VIII 1939 r. dowodził samodzielnym baonem fortecznym "Mikołów" Armii "Kraków". W kampanii 1939 r. walczył na jego czele aż do 20 IX pod Tomaszowem Lubelskim.

Uniknął niewoli i w X 1939 r. wstąpił do Służby Zwycięstwu Polski, w której był zastępcą dowódcy wojewódzkiego w Łodzi. Zagrożony aresztowaniem w XI został przeniesiony do Oddziału I Dowództwa Gł. SZP, gdzie prowadził rozpoznanie i scalanie organizacji podziemnych, później także w Komendzie Gł. Związku Walki Zbrojnej.

W II 1940 r. - wobec dyskryminacji piłsudczyków przez rząd - zaprzestał działalności w ZWZ i został komendantem organizacji Grupa Wojsk Polskich Edwarda, która politycznie podlegała piłsudczykowskiemu Obozowi Polski Walczącej. W 1942 r. formalnie podporządkował organizację Armii Krajowej, a w III 1944 r. scalił ją z AK i został komendantem Obwodu I Śródmieście Okręgu Warszawa-Miasto AK.

W powstaniu był dowódcą Grupy Śródmieście Północ - "Radwan". Mimo odniesienia dwóch ran i kontuzjowania nie zaprzestał dowodzenia. 27 VIII awansował na pułkownika. 20 IX mianowano go dowódcą 28 Dywizji Piechoty im. Stefana Okrzei w Warszawskim Korpusie AK.

Po Powstaniu był więziony w obozie Woldenberg (Dobiegniew) i Berden-Belsen. Po wyzwoleniu w IV 1945 r. służył w 7 DP i w Dowództwie 2 Korpusu we Włoszech i Wielkiej Brytanii.

Po demobilizacji pozostał na uchodźstwie, gdzie działał w ruchu kombatanckim. 19 III 1964 r. został mianowany generałem brygady.

Zmarł 13 VI 1964 r. w Londynie; 17 VII 1964 r. spoczął na Cmentarzu Starym w Łodzi.

Był odznaczony m.in.: Orderem Virtuti Militari IV i V klasy, Krzyżem Niepodległości, trzykrotnie Krzyżem Walecznych.

Piotr M. Boroń

Wybrana literatura:
A. Sanojca, Pfeiffer Franciszek Edward [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXV/4 z. 107, Wrocław 1980;
T. Kryska-Karski, St. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991.


Zmień ustawienia cookies