Zapraszamy od 10 do 17 z wyjątkiem poniedziałków

Kruk-Strzelecki Tadeusz


Żołnierz Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestnik tzw. wyprawy kijowskiej, tzw. buntu Żeligowskiego i III Powstania Śląskiego, zastępca szefa Oddz. Operacyjnego w sztabie Dowództwa Obrony Warszawy w 1939 r., współzałożyciel Służby Zwycięstwu Polski, szef Oddziału Politycznego Dowództwa Głównego SZP - Biura Informacji i Propagandy Komendy Gł. Związku Walki Zbrojnej, więzień KL Auschwitz i KL Oranienburg, emigracyjny działacz społeczno-kombatancki.

Urodził się 20 X 1895 r. w Kamieńsku koło Piotrkowa Trybunalskiego. Maturę zdał w gimnazjum w Częstochowie w 1916 r.

Od VIII 1914 r. służył w Legionach Polskich. Jako żołnierz I Brygady w V 1915 r. został ranny w bitwie pod Konarami, po czym został odkomenderowany do Polskiej Organizacji Wojskowej, w której pełnił funkcję komendanta Okręgu Piotrków, a następnie Częstochowa.

Od XI 1918 r. był dowódcą kompanii 27 pp. Od V 1919 r. był zastępcą komendanta Komendy Naczelnej nr III na Ukrainie. Był tam szefem wywiadu, a w VII i VIII dowodził w akcjach dywersyjnych i został ranny pod Żytomierzem. W X 1919 r. został zastępcą szefa Misji Wojskowej Sztabu Generalnego przy Naczelnym Dowództwie Wojsk Ukraińskiej Republiki Ludowej, a od IV 1920 r. wziął udział w tzw. wyprawie kijowskiej. Był oficerem łącznikowym przy rządzie S. Petlury.

Po Bitwie Warszawskiej walczył na czele oddziału dywersyjnego pod Grodnem i na tyłach wojsk bolszewickich w okolicach Wilna, wziął udział w tzw. buncie Żeligowskiego. W XI był szefem sztabu dywizji ochotniczej pułkownika W. Sławka. Od XII 1920 r. służył w Oddziale II Naczelnego Dowództwa. Wziął udział w III Powstaniu Śląskim.

Od V 1923 do II 1924 r. był kierownikiem referatu narodowościowego Oddz. II Sztabu Generalnego, po czy przeniesiono go do rezerwy. Podjął pracę w prywatnym handlu i przemyśle. W 1932 r. powrócił do służby państwowej i był m.in. dyrektorem Domu Żołnierza w Warszawie, a na koniec zastępcą delegata Ministerstwa Spraw Wojskowych przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

W kampanii 1939 r. był zastępcą szefa Oddz. Operacyjnego w sztabie Dowództwa Obrony Warszawy.

27 IX 1939 r. był współzałożycielem Służby Zwycięstwu Polski. Od X 1939 do X 1940 r. szefował Oddziałowi Politycznemu Dowództwa Głównego SZP - Biuru Informacji i Propagandy Komendy Gł. Związku Walki Zbrojnej. Po czym służył w Szefostwie Biur Wojskowych KG ZWZ - Armii Krajowej. Przypadkowo aresztowany przez gestapo 10 XI 1942 i po miesiącu zwolniony. Ponownie został aresztowany 24 II 1943 r., przesłuchiwany na Pawiaku i po dwóch miesiącach osadzony w KL Auschwitz. 30 X 1944 r. przewieziony do KL Oranienburg, w marszu ewakuacyjnym z tego obozu 3 V 1945 r. pod Schwerinem został uwolniony przez Amerykanów.

Po wojnie do 1947 r. służył w Oddziałach Wartowniczych w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec. Był także w składzie Polskiej Rady Doradczej przy brytyjskich władzach okupacyjnych. Po czym osiadł w Londynie, gdzie był czynny w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów, Kole Byłych Żołnierzy AK i Instytucie Józefa Piłsudskiego.

Zmarł 1 IX 1951 r. w Londynie.

Był odznaczony m.in.: Orderem Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, trzykrotnie Krzyżem Walecznych.

Piotr M. Boroń

Literatura:
A. K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944, t. 3, Warszawa, 1987;
G. Mazur, Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939-1945, Warszawa 1987;
M. Ney-Krwawicz, Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945, Warszawa 1990.


Zmień ustawienia cookies