Zapraszamy od 10 do 17 z wyjątkiem poniedziałków

Rzepecki Jan


Żołnierz I Brygady Legionów Polskich i Polskiej Siły Zbrojnej, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, oficer sztabowy, wykładowca taktyki w szkołach wojskowych i w Wyższej Szkole Wojennej, w kampanii 1939 r. szef sztabu Armii "Karpaty", wieloletni szef Biura Informacji i Propagandy Komendy Gł. Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej, Delegat Sił Zbrojnych na Kraj, prezes I Zarządu Gł. Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", wieloletni więzień komunizmu, historyk wojskowości i publicysta.

Urodził się 29 IX 1899 r. w Warszawie. Uczęszczał do gimnazjum Kreczmara. Od 1912 r. należał do tajnego skautingu a od V 1914 r. do Związku Strzeleckiego.

Od VIII 1914 r. służył w 1 pułku piechoty Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym w VII 1917 r. przeszedł do Polskiej Siły Zbrojnej. W I 1918 r. ukończył Szkołę Aspirantów Oficerskich - Szkołę Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej i pozostał w niej jako instruktor również po XI 1918 r.

Od V do XII 1919 r. walczył w wojnie polsko-bolszewickiej dowodząc kompanią 3 pp Legionów, po czym powrócił do SPP i był jej wykładowcą do XI 1922 r.

W XI 1920 r. zdał maturę jako ekstern. Od XII 1920 do IV 1921 r. odbył kurs dowódców kompanii w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, a od VI do VIII 1921 r. podobny kurs w Wersalu i Camp de Mailly. Od X 1921 do VI 1922 r. studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, a do IX 1922 do VI 1923 r. w Szkole Nauk Politycznych. W 1924 r. ukończył Wyższą Szkołę Wojenną i od X był wykładowcą taktyki i historii wojen w Oficerskiej Szkole Piechoty w Warszawie, od VIII 1925 r. również dowodził w niej batalionem.

W przewrocie majowym 1926 r. wziął udział w walkach po tzw. stronie rządowej. Od VI do XI 1926 r. służył w sztabie Dowództwa Okręgu Korpusu nr II w Lublinie, po czym do V 1928 r. był szefem sztabu 4 Brygady Korpusu Ochrony Pogranicza w Czortkowie. Następie wykładał taktykę w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie. Od XI 1932 do X 1934 r. dowodził I batalionem 2 pp Leg. w Sandomierzu. Po czym był wieloletnim wykładowca taktyki ogólnej w WSWoj. Rok po awansie na podpułkownika, od III 1939 r. był szefem Oddziału III sztabu Armii "Kraków".

Na tym stanowisku odbył kampanię 1939 r. do kapitulacji 20 IX pod Tomaszowem Lubelskim. Uniknął niewoli i 1 X 1939 r. dotarł do Warszawy.

Został szefem sztabu dowództwa wojewódzkiego Służby Zwycięstwu Polski a następnie Komendy Warszawa-Miasto Związku Walki Zbrojnej. Od połowy X 1940 do 2 X 1944 r. był szefem Oddziału VI - Biura Informacji i Propagandy Komendy Gł. ZWZ - Armii Krajowej. Awansował na pułkownika 1 VII 1940 r.

Po Powstaniu Warszawskim przebywał w niewoli w Lamsdorf (Łambinowice) i Woldenberg (Dobiegniew) do 30 I 1945 r. W końcu II nawiązał kontakt z komendantem "AK w likwidacji" gen. L. Okulickim i w III 1945 r. został jego zastępcą i szefem sztabu. Po aresztowaniu L. Okulickiego 27 III przejął jego funkcję, w tym także p.o. komendanta organizacji "Nie", a 30 IV został mianowany Delegatem Sił Zbrojnych na Kraj. 6 VIII 1945 r. rozwiązał Delegaturę Sił Zbrojnych, po czym 2 IX został prezesem Zarządu Gł. Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".

5 XI 1945 r. został aresztowany w Łodzi i na drugi dzień się i zdecydował się zdekonspirować i zaapelował do podwładnych o ujawnienie. 3 II 1947 r. został skazany na 8 lat więzienia, a dwa dni później ułaskawił go B. Bierut. Został wicedyrektorem Wojskowego Instytutu Naukowo-Badawczego, a następnie szefem Wydziału Studiów Akademii Sztabu Generalnego. 16 I 1949 r. został ponownie aresztowany i przetrzymywany bez wyroku do 24 XII 1954 r., gdy go zwolniono.

Od 1955 r. pracował w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. W 1964 r. obronił doktorat. Na emeryturę przeszedł w XII 1969 r. Był działaczem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.

Zmarł 28 IV 1983 r. w Warszawie.

Był odznaczony m.in.: Orderem Virtuti Militari IV i V klasy, Krzyżem Niepodległości, trzykrotnie Krzyżem Walecznych; pośmiertnie Orderem Orła Białego (1995).

Piotr M. Boroń

Wybrana literatura:
A.K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945, t. 1, Warszawa 1987;
G. Mazur, Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939-1945, Warszawa 1987;
M. Ney-Krwawicz, Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945, Warszawa 1990;
A. K. Kunert i G. Mazur, Rzepecki Jan [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIV/1, z. 140, Wrocław - Warszawa - Kraków 1992


Zmień ustawienia cookies