Egzekucja gen. Emila Fieldorfa „Nila” 24.02.1953 r.

24 lutego 1953 r. o godz. 15:00 na terenie mokotowskiego więzienia wykonano wyrok śmierci na gen. A.E. Fieldorfie „Nilu”. Podczas dokonanej przez powieszenie egzekucji generała, obecni byli prokurator Witold Gatner, naczelnik więzienia  Alojzy Grabicki oraz więzienny lekarz Maksymilian Kasztelański, którzy 25 minut po rozpoczęciu procedury stracenia podpisali protokół z wykonanej kary śmierci. Ciało zamordowanego generała zostało złożone w nieznanym miejscu kwatery „Ł” Cmentarza Wojskowego na warszawskich Powązkach, na terenie którego przy alei „A” znajduje się  symboliczny nagrobek.

Gen. Fieldorf urodził się 20 marca 1895 r. w Krakowie, gdzie się wychowywał oraz pobierał edukację. Tam również uczestniczył w zajęciach Organizacji Ćwiczebnej Uczniów Szkół Średnich oraz Towarzystwa „Strzelec”, które okazały się być preludium do jego przyszłej służby i kariery wojskowej.

6 sierpnia 1914 r. Emil Fieldorf zasilił szeregi oddziałów formacji wojskowej, która miała stanowić zalążek polskiej armii. Był naocznym świadkiem wymarszu I Kompani Kadrowej z krakowskich Oleandrów. Niebawem sam trafił na front, by już 14 sierpnia przejść swój chrzest bojowy w bitwie pod Brzegami.  Służąc w I Brygadzie Legionów Polskich, uczestniczył w niemalże wszystkich walkach stoczonych przez tę jednostkę. Szczególną odwagą i męstwem wykazał się w starciu pod Hulewiczami w sierpniu 1916 r., za co odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. 31 października 1918 r. wziął udział w wyzwalaniu swego rodzinnego miasta, uczestnicząc w  rozbrajaniu austriackich żołnierzy.

W szeregach odrodzonego Wojska Polskiego walczył początkowo o Przemyśl przeciwko Ukraińcom, a następnie w wojnie polsko-bolszewickiej. Wziął udział w walkach m.in. o Wilno, pod Dyneburgiem, Kijowem i Żytomierzem oraz  w kontrataku sił polskich znad Wieprza w trakcie bitwy warszawskiej.

W październiku 1919 r. E. Fieldorf złożył prośbę o przyjęcie do służby zawodowej w Wojsku Polskim. Doceniany przez przełożonych i równocześnie lubiany przez kolegów i podwładnych, w szybkim tempie obejmował coraz wyższe stanowiska służbowe, co równocześnie szło w parze z relatywnie szybkim awansem w korpusie oficerskim.

Wybuch II wojny światowej zastał ppłk. Fieldorfa na stanowisku dowódcy 51. pp Strzelców Kresowych, która podczas walk z przeważającymi niemieckimi siłami pancernymi w rejonie Skarżyska-Kamiennej straciła blisko 70% stanu osobowego. Po przegranej przez Polskę wojnie obronnej zdecydował się opuścić okupowany kraj. W lutym 1940 dotarł do Paryża. W trakcie pobytu we Francji został awansowany do stopnia pułkownika oraz otrzymał przydział służby w Wojskowym Biurze do Spraw Kraju, będącym w praktyce sztabem operacyjnym komendanta głównego Związku Walki Zbrojnej. Wówczas też otrzymał rozkaz powrotu do okupowanej Polski.

Do Warszawy dotarł 9 września 1940 r., po przybyciu do Kraju pełnił szereg odpowiedzialnych funkcji w strukturach ZWZ-AK, a od 22 stycznia 1943 r. stał na czele Kierownictwa Dywersji „Kedywu” – pionu w strukturach Armii Krajowej odpowiedzialnego za prowadzenie bieżącej walki zbrojnej. Od jesieni tego samego roku, zgodnie z poleceniem gen. T. Komorowskiego, tworzył zręby organizacji „NIE” („Niepodległość”). We wrześniu 1944 r. został awansowany do stopnia generała brygady oraz odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari.

Po rozwiązaniu Armii Krajowej był dwukrotnie aresztowany. Po raz pierwszy w marcu 1945 r. przez funkcjonariuszy NKWD, w konsekwencji czego trafił do sowieckiego łagru na Uralu, w którym przebywał ponad rok. Do kraju powrócił jesienią 1947 r. mocno schorowany i wycieńczony złymi warunkami bytowymi.

Ponownie aresztowany został w 1950 r. przez funkcjonariuszy bezpieki. Początkowo trafił do aresztu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie przy ul. Koszykowej, a następnie został osadzony w więzieniu na Mokotowie. Po oskarżeniu i przedstawieniu listy kuriozalnych zarzutów przez komunistyczną prokuraturę, wyrokiem sądu został skazany na karę śmierci.

Gen. Fieldorf był najwyższym rangą żołnierzem Armii Krajowej, który został stracony w okresie stalinowskim.  Natomiast zasądzenie kary śmierci w rzeczywistości podyktowane było niezłomną postawą generała i odmową współpracy z komunistycznym reżimem.

Pięć lat po egzekucji, Sąd Najwyższy rozpatrując sprawę o uchylenie wyroku śmierci zasądzonej generałowi orzekł, że z powodu braku dowodów winy, postępowanie procesowe zostaje umorzone.
7 marca 1989 r., dokładnie 44 lata od moment pierwszego aresztowania, postanowieniem Prokuratora Generalnego PRL Józefa Żyły, gen. Fieldorf „Nil” został całkowicie oczyszczony z zarzucanych mu zbrodni.