fbpx
Żydowska Organizacja Bojowa wydała odezwę do Polaków

Żydowska Organizacja Bojowa wydała odezwę do Polaków


23 kwietnia 1943 roku Żydowska Organizacja Bojowa wydała odezwę skierowaną dla Polaków. Ulotki z jej tekstem były kolportowane, a następnie rozklejane po „aryjskiej stronie”. Tekst odezwy można przeczytać poniżej.

Przez pięć dni na terenie getta w Warszawie rozgrywały się wstrząsające wydarzenia, którym towarzyszyły łuny pożarów oraz kłęby dymów, widoczne nawet z punktów znacznie oddalonych od Warszawy. Do 23 kwietnia szereg bunkrów ufortyfikowanych przez powstańców został zdobyty przez niemieckie siły pacyfikacyjne, a z wielu płonących budynków uchodzili zarówno cywile,  jak też grupy bojowe.

Niemcy zajmowali coraz większą przestrzeń żydowskiej dzielnicy, nasilała się akcja wysiedlania zamieszkałej tam ludności. Równocześnie intensyfikowały się działania, mające na celu wyłapywanie ukrywających się Żydów na zajętym przez siły okupanta terenie. Tylko w omawianym dniu, w wyniku szczegółowej akcji przeszukiwania opanowanych budynków, SS-mani aresztowali 800 ukrywających się w nich osób. Ogółem, w okresie pierwszych pięciu dni powstania, na terenie getta zostało aresztowanych, a następnie wywiezionych z Warszawy blisko 19,5 tys. mężczyzn, kobiet i dzieci. Dochodziło również do egzekucji, wykonywanych na miejscu. Pomimo nawarstwiających się przeciwności, żydowscy bojowcy nadal stawiali opór. W wielu miejscach, obrońcy ufortyfikowanych bunkrów pomimo rosnących strat, odważnie kontynuowali walkę.

23 kwietnia w południe, grupa dywersyjna ze struktur Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej, dowodzona przez Jerzego Lewińskiego, dokonała akcji bojowej pod murem żydowskiej dzielnicy u zbiegu ulic: Okopowej i Pawiej. W wyniku strzelaniny zginęło kilku niemieckich funkcjonariuszy, udających się samochodem do getta. Natomiast w rejonie ulic: Leszno i Orlej, w ataku dokonanym przez oddział AK pod dowództwem Zbigniewa Stalkowskiego, śmierć poniosło dwóch wartowników.

źródło: domena publiczna