fbpx
Utworzenie obozu KL Auschwitz

Utworzenie obozu KL Auschwitz


27 kwietnia 1940 roku Heinrich Himmler wydał rozkaz utworzenia obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Został on zlokalizowany na terenie dawnych polskich koszar (stacjonował tam 5 Dywizjon Artylerii Konnej). Jego komendantem mianowany został Rudolf Höß. Obóz został utworzony w wyniku masowych aresztowań Polaków i miał powstrzymać rozwój organizacji konspiracyjnych.

Pierwszy transport, liczący ponad 700 polskich więźniów politycznych, trafił do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r. z Tarnowa. Obóz był źródłem taniej siły roboczej, narzędziem terroru wobec ludności okupowanych krajów, a także miejscem masowej zagłady. Do końca 1940 r. trafiło do niego kilka tysięcy Polaków podejrzanych o prowadzenie działalności konspiracyjnej. We wrześniu 1940 r. do KL Auschwitz trafił Witold Pilecki, który w swoim raporcie tak wspominał warunki panujące w tym miejscu:

Zbliżaliśmy się do bramy, umieszczonej w ogrodzeniu z drutów, na której widniał napis: “Arbeit macht frei”. Później dopiero nauczyliśmy się go dobrze rozumieć. Za ogrodzeniem, rzędami ustawione były murowane budynki, wśród których widniał rozległy plac.[…] Za drutami, na wielkim placu, uderzył nas inny widok. W nieco fantastycznym, pełzającym po nas ze wszystkich stron świetle reflektorów, widoczni byli jacyś niby-ludzie. Z zachowania podobni raczej do dzikich zwierząt […] z drągami w ręku, rzucili się z dzikim śmiechem na pojedynczych naszych kolegów. Bijąc ich po głowach, kopiąc leżących już na ziemi w nerki i w inne czułe miejsca, wskakując butami na piersi, brzuch – zadawali śmierć z niesamowitym jakimś entuzjazmem. […] Razem z setką innych znalazłem się wreszcie przed łaźnią (Baderaum, blok 18, numeracja stara). Tu oddaliśmy wszystko do worków, do których przywiązano odpowiednie numery. Tu ostrzyżono nam włosy na głowie i ciele, skropiono trochę prawie zimną wodą. Tu wybito mi pierwsze dwa zęby, za to, że numer ewidencyjny napisany na tabliczce niosłem w ręku, a nie w zębach, jak właśnie w tym dniu chciał tego łazienny (Bademeister). Dostałem w szczękę ciężkim drągiem. Wyplułem dwa zęby. Pociekła krew…Od tej chwili staliśmy się tylko numerami.[…] Spaliśmy wszyscy pokotem na podłodze na rozesłanych siennikach. Łóżek w pierwszym okresie nie mieliśmy wcale. […] Gong na apel poranny uderzał o godzinie 5.45. O godzinie 6.00 stali wszyscy w wyrównanych szeregach (każdy blok ustawiał się w dziesięć szeregów, co ułatwiało liczenie). Na apelu musieli być wszyscy […] Po apelu gong oznaczał: “Arbeitskommando formieren!” Na to hasło wszyscy rzucali się do komand – oddziałów pracy.

W obozie umieszczani byli także m.in. Romowie i Świadkowie Jehowy. KL Auschwitz miał wiele podobozów, których więźniowie wykonywali prace przymusowe dla niemieckich koncernów. Wraz z rozpoczęciem niemieckiego planu zagłady ludności żydowskiej (Endlösung der Judenfrage) obóz stał się miejscem eksterminacji osób tej narodowości.

W dniach od 17 do 21 stycznia 1945 roku esesmani przeprowadzili ewakuację kompleksu obozowego Auschwitz, wyprowadzając wówczas kilkadziesiąt tysięcy więźniów. Wkrótce potem wysadzili w powietrze budynki komór gazowych i krematoriów oraz podpalili magazyny. Obóz wyzwolony został 27 stycznia 1945 r. Szacuje się, że zginęło w nim 1,1-1,5 miliona osób.