Urodził się Jerzy Iwanow-Szajnowicz

W czwartek – 14 grudnia 1911 r. w Warszawie przyszedł na świat Jerzy Iwanow-Szajnowicz. Jego rodzice (ojciec był Rosjaninem, matka Polką), rozstali się, a matka wyszła powtórnie za mąż – i wyjechała do Grecji – ojczyzny męża. Młody Jerzy uczył się w Warszawie, a w 1925 r. przeprowadził się do Salonik. Studiował w Belgii, nie zerwał jednak więzi z Polską. Jako młody sportowiec zdobył m.in. mistrzostwo Polski w piłce wodnej.

Po ukończeniu studiów powrócił do Grecji. Tam też zastał go wybuch II wojny światowej. Od początku zaangażował się w pomoc polskim żołnierzom przedostającym się przez ojczyznę Platona na Zachód, aby dalej walczyć z wrogiem. W 1940 r. został zwerbowany przez ateńską ekspozyturę Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza (polski wywiad).

Po upadku Grecji, wiosną 1941 r. Jerzy Iwanow-Szajnowicz przedarł się do Palestyny. Wstąpił tam do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. W tym czasie zwerbował go również brytyjski wywiad. Jako znający 6 języków był niezwykle przydatny, dlatego szybko został przerzucony z powrotem do Grecji. Tam pod fałszywym nazwiskiem Kiriakosa Paryssisa organizował pracę zwiadowczą i dywersyjną, a jego głównym zadaniem było przerywanie źródeł zaopatrzenia dla niemieckiej Afrika Korps.

Agent 033-B (taki kryptonim nadali mu Brytyjczycy) bardzo szybko potwierdził  swoją wartość. Jesienią 1941 r. podłożył ładunki wybuchowe w ateńskiej siedzibie NSDAP, przez co wizyta Himmlera została odwołana. Osobiście brał udział w wielu akcjach, np. podczas umieszczając na niemieckich statkach i okrętach miny magnetyczne, w tym na okręcie podwodnym U-133 (przydała mu się w tym bardzo dobra umiejętność pływania). W jednej z fabryk produkujących silniki lotnicze doprowadził do sabotażu, który zniszczył lub uszkodził ponad 400 niemieckich samolotów.

W trakcie swojej służby został trzykrotnie aresztowany. Za pierwszym razem (XII 1941 r.) został zdradzony przez kolegę, jednak udało mu się uciec z samochodu podczas przewożenia do niemieckiego więzienia. Następnym razem został aresztowany przez Włochów na jednej z greckich wysp. Upił ich wtedy w lokalnej tawernie i w mundurze jednego z żandarmów uciekł. Po trzecim aresztowaniu nie zdołał uciec. Niemcy brutalnie go torturowali. Podczas procesu przyznał, że jest Polakiem i walcząc w brytyjskim wywiadzie walczył także o wolność swojej ojczyzny. Został skazany na trzykrotną karę śmierci. W dniu wykonania wyroku (4 stycznia 1943 r. ) próbował ponownie uciekać. Zaskakując Niemców pozbył się kajdanek i zaczął ucieczkę. Jednak postrzelony został zaprowadzony na miejsce egzekucji, przywiązany do palu, a następnie rozstrzelany.

Pośmiertnie został odznaczony Virtuti Militari. W Grecji po dziś dzień jest uznawany za bohatera narodowego, a jego pomnik stoi w Salonikach.

fot. pomnik J. Iwanowa-Szajnowicza w Salonikach.