fbpx
Rozpoczął się tzw. kryzys przysięgowy

Rozpoczął się tzw. kryzys przysięgowy


Akt dwóch cesarzy ogłoszony 5 listopada 1916 r. skutkował powołaniem cztery dni później Królestwa Polskiego, powstałego na części terytorium zaboru rosyjskiego. Przystąpiono również do tworzenia formacji wojskowej Królestwa – Polskiej Siły Zbrojnej. Naczelne dowództwo nad nią przekazano generalnemu gubernatorowi Warszawy H. von Beselerowi. W obliczu niewielkiego zainteresowania Polaków służbą w szeregach tej armii, postanowiono wcielić do niej Polski Korpus Posiłkowy, powstały z przekształcenia Legionów Polskich. Do stosownych porozumień niemiecko-austriackich doszło wiosną 1917 r., natomiast od wcielanych do Polskiej Siły Zbrojnej legionistów zażądano złożenia przysięgi na wierność niemieckiemu cesarzowi. Termin samej uroczystości wyznaczono na 9 i 11 lipca 1917 r. Dla Józefa Piłsudskiego oraz jego zwolenników wykonanie tego polecenia wiązało się z kompromitacją polityczną oraz utratą popularności wśród polskiego społeczeństwa. W powszechnym przekonaniu Polaków walka u boku państw centralnych przeciwko ogarniętej rewolucją Rosji nie była zasadna. W zaistniałej wówczas sytuacji międzynarodowej na przeciwników polskiej niepodległości wyrośli Niemcy i Austriacy. Akcja bojkotu przysięgi zainicjowana przez piłsudczyków zatoczyła szerokie kręgi nie tylko w legionowych szeregach. Na odmowę złożenia przysięgi zdecydowała się większość kadry I i III Brygady, natomiast przysięgę złożyła większość II Brygady wraz z gen. J. Hallerem.  Reakcja Niemców wobec odmowy złożenia przysięgi była zdecydowana.  Część oficerów wydalono z wojska, część żołnierzy wcielono do  Polskiej Siły Zbrojnej, pozostałych internowano. Oficerów umieszczono w obozie w Beniaminowie, zaś podoficerów
i szeregowych w Szczypiornie. Piłsudskiego oskarżono o bunt, aresztowano, po czym trafił do twierdzy wojskowej w Magdeburgu.

Grafika T. Łubińskiego przedstawiające sceny z życia internowanych legionistów. Źródło NAC.