Urodziny gen. Zbigniewa Ścibor-Rylskiego

10 marca 1917 roku w Browkach (położonych kilkadziesiąt kilometrów od Kijowa) urodził się Zbigniew Ścibor-Rylski herbu Ostoja ps. Motyl, generał WP, żołnierz AK, powstaniec warszawski, prezes Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich.

Pochodził z polskiej rodziny szlacheckiej. Pod koniec 1918 r. Ścibor-Rylscy przenieśli się do Białej Cerkwi, a następnie do Kijowa. W czasie wojny polsko-bolszewickiej rodzina przedostała się do Polski i osiadła na Lubelszczyźnie. Zbigniew Ścibor-Rylski początkowo kształcił się pod okiem zatrudnianych w domu nauczycieli, a następnie uczęszczał do szkół w Zamościu, Rydzynie i Kaliszu. W 1937 r. zdał maturę, po czym wziął udział w kursie piechoty w 57 pp w Poznaniu. Tam tez złożył przysięgę wojskową. Ukończył także kurs szybowcowy i to właśnie ze służbą w lotnictwie wiązał swoją przyszłość. Jego edukację w tym zakresie (miał się szkolić w 1 Pułku Lotniczym) przerwał wybuch II wojny światowej.

W czasie walki o wolną Polskę wałczył m.in. w szeregach Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”. Po zajęciu kraju przez obce wojska, Zbigniew Ścibor-Rylski próbował przedostać się na terytorium Rumunii. Został jednak zatrzymany przez Niemców i osadzony w obozie jenieckim w Stargardzie, skąd udało mu się zbiec. Przedostał się na obszar Generalnego Gubernatorstwa i osiadł w Warszawie. Tam tez rozpoczął działalność konspiracyjną. Zajmował się m.in. sprawami związanymi z zrzutami oraz Cichociemnymi. W związku z charakterem pracy w 1943 r. oddelegowany został na Wołyń. Tam wziął udział w akcji „Burza” – przeszedł cały szlak bojowy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty. W lipcu 1944 r. został wezwany do stolicy, gdzie niedługo potem wybuchło w powstanie. Uczestniczył w nim jako dowódca kompanii „Motyl” będącej częścią zgrupowania „Radosław”. Za swoją postawę w walkach na Woli odznaczony został Krzyżem Walecznych. Po upadku powstania, udało mu się przedostać do Milanówka. Tam kontynuował działalność konspiracyjną.

Po zakończeniu II wojny światowej pracował m.in. w firmie „Motozbyt”. Przez wiele lat nie ujawniał informacji o swojej aktywności konspiracyjnej, co pozwoliło mu uniknąć represji. Podjął także współpracę z UB (według niektórych źródeł na rozkaz władz konspiracyjnych). Od 1990 r. działał w strukturach Związku Powstańców Warszawskich, gdzie przez wiele lat pełnił funkcję prezesa zarządu. Stanowisko to piastował aż do śmierci. Zmarł 3 sierpnia 2018 r. w wieku 101 lat.

 

 

fot. Zbigniew Ścibor-Rylski, źródło: domena publiczna.