Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło Centralne Obozy Pracy
6 kwietnia 1945 roku Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło Centralne Obozy Pracy w Warszawie, Poniatowie, Krzesimowie, Potulicach i Jaworznie.
Na zajętych ziemiach polskich Sowieci wydali rozkaz, w myśl którego NKWD miało prawo „oczyszczać” teren z nieprzychylnych sił. Zanim powołano Centralne Obozy Pracy właśnie na potrzeby NKWD zakładano pierwsze obozy odosobnienia.
Do obozów można było trafić, jeżeli ktoś z członków rodziny został uznany za Niemca lub gdy działał w polskim podziemiu. Wśród innych powodów zamknięcia mogło być podejrzenie o wrogi stosunek do władzy. W obozach zamykano także Ukraińców, Łemków, Ślązaków, żołnierzy AK oraz folksdojczów. Decyzja o osadzeniu należała do UB lub NKWD i nie była uzależniona w żadnym stopniu od wyroku sądu. W rzeczywistości aresztowanych zamykano na podstawie fałszywych donosów lub w wyniku łapanek.
Mimo, że Centralne Obozy Pracy powołano w kwietniu, to pierwszy z nich otwarto już w lutym, w Jaworznie, na terenie „Neu–Dachs” podobozu KL Auschwitz-Birkenau. Niemcy pozostawili niezniszczoną infrastrukturę łącznie z ogrodzeniem z drutu kolczastego pod wysokim napięciem. Tak jak w niemieckich obozach koncentracyjnych, w obozie w Jaworznie istniały funkcje kapo. W jednym z raportów o stanie więźniów zanotowano, że wśród 1,9 tys. osadzonych było 935 kobiet i 31 niemowląt. Więźniów zdolnych do pracy wykorzystywano w kopalniach i przemyśle.
Obóz w Jaworznie zamknięto w 1949 roku, a na jego miejscu powstało Progresywne Więzienie dla Młodocianych. Z czasem także inne obozy przemianowano na ośrodki pracy więźniów i do 1978 roku istniało ich w Polsce ponad 70.
Ostatnim komendantem obozu w Jaworznie był kpt. Salomon Morel. Nagrodzony przez władze PRL za swoją pracę m.in. Orderem Odrodzenia Polski. W latach 90. oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości uciekł do Izraela, który nie zgodził się na ekstradycję. Salomon Morel zmarł w 2007 roku.
fot. Salomon Morel, źródło: domena publiczna.