Akcja „Most III”

W nocy z 25 na 26 lipca 1944 r. pod Tarnowem, w Wał-Rudzie, wylądował samolot Douglas C-47 Dakota. Było to wynikiem długo planowanej akcji, kryjącej się pod kryptonimem „Most III”. Głównym powodem, dla którego zdecydowano się na jej przeprowadzenie, było zdobycie rakiety V-2 przez członków polskiej konspiracji i dostarczenie jej części wraz z wnioskami naukowców do aliantów. Przy okazji załatwiano również inne żywotne interesy, w tym wymianę łącznie dziewięciu osób. W związku z możliwością podjęcia decyzji o wybuchu powstania w Warszawie, do Polski na pokładzie samolotu przybył m.in. Zdzisław Jeziorański (Jan Nowak). Z kolei do bazy we włoskim Brindisi odlecieć mieli np. Józef Retinger, szara eminencja polskiej polityki tamtego okresu czy Tomasz Arciszewski, przyszły premier rządu na emigracji.

Od 15 lipca oczekiwano na odpowiednie warunki pogodowe i po 10 dniach zapadła decyzja o przeprowadzeniu akcji. Duże niebezpieczeństwo stanowiły stacjonujące w okolicy oddziały niemieckie, a także fakt, iż dzień wcześniej to samo miejsce na lądowisko obrały dwa samoloty rozpoznawcze Luftwaffe (które na szczęście tego samego dnia odleciały). Dla zachowania bezpieczeństwa zmobilizowano znaczne siły Inspektoratu Tarnów AK, które zostały rozmieszczone na terenie okolicznych miejscowości. Dzięki odpowiedniemu zabezpieczeniu oraz determinacji udało się z powodzeniem przeprowadzić akcję, pomimo trudności jakie sprawił grząski grunt przy kolejnych próbach startu Dakoty.

Fot. Samolot Dakota, należący do 267 Dywizjonu RAF, źródło: domena publiczna.