Ucieczka Jana Redzeja, Witolda Pileckiego oraz Edwarda Ciesielskiego z KL Auschwitz

W nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 r. więźniowie: Witold Pilecki, Edward Ciesielski oraz Jan Redzej uciekli z niemieckiego obozu KL Auschwitz. Byli oni członkami konspiracyjnej siatki działającej pod nazwą Związek Organizacji Wojskowej.

26 kwietnia w wielkanocny poniedziałek, po godzinie 18.00, więźniowie wyruszyli do pracy do tzw. wielkiej piekarni, która zlokalizowana była poza murami obozu. Wśród nich byli także Witold Pilecki, Edward Ciesielski oraz Jan Redzej. Na ucieczkę wybrali oni dogodny czas świąt, kiedy wśród obozowej załogi panowało większe rozluźnienie. Tak oto Witold Pilecki wspominał moment, w którym szedł wówczas do pracy w piekarni:

Pomyślałem wtedy, ile to razy przekraczałem tę bramę, lecz nigdy tak jak teraz. Teraz wiedziałem, że wrócić w żadnym razie nie mogę. Już z tego powodu poczułem radość i jakby skrzydła.

Z piekarni uciekli nocą 27 kwietnia. Wykorzystując chwilową nieobecność strażnika, otwarli bramę, z której wybiegli. Nie zapomnieli także o przecięciu kabli telegraficznych. Kiedy esesman zauważył ucieczkę, oddał w ich stronę serię niecelnych strzałów. Uciekinierzy przedostali się w okolice Bochni, a następnie do Nowego Wiśnicza. Przy przekroczeniu Wisły wykorzystali jedną z łodzi, które były zacumowane nieopodal wioski. Pomógł im zbieg okoliczności, łódka była zamknięta na kłódkę, jednak Jan Redzej otworzył ją kluczem, którego użył do ucieczki w piekarni.

Po powrocie do życia na wolności, wszyscy spisali raporty, w których opisali realia życia w obozie, które znajdują się w zbiorach Muzeum AK. Następnie walczyli w powstaniu warszawskim. W czasie walk o stolicę zginął Jan Redzej. E. Ciesielski przeżył wojnę, zmarł w 1962 roku, a Witold Pilecki został skazany przez komunistyczny wymiar sprawiedliwości na karę śmierci. Wyrok wykonano w maju 1948 r.

fot. Od lewej: Jan Redzej, Witold Pilecki, Edward Ciesielski uciekinierzy z Auschwitz przed domem państwa Ludmiły i Tomasza Serafińskich w Nowym Wiśniczu, lato 1943 r., źródło: Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.