fbpx
Zapiski oficera Armii Czerwonej – recenzja

Zapiski oficera Armii Czerwonej – recenzja


Noc była czarna jak sumienie faszysty, jak zamiary polskiego pana, jak polityka angielskiego ministra. Czy książka, która w ten sposób się zaczyna, może być zła? Odpowiedź jest prosta: nie może! „Zapiski oficera Armii Czerwonej”, bo o tej książce mowa, z pewnością przypadną Wam do gustu. Ale zacznijmy od autora.

Sergiusz Piasecki urodził się według różnych źródeł w marcu albo kwietniu 1901 r. lub 1899 r. niedaleko Baranowicz, zmarł w 1964 r. w Wielkiej Brytanii. Jego życiorys to gotowy materiał na film. Szkoda, że nikt z branży filmowej jeszcze tego nie odkrył. Nie chcę przedstawiać całej jego fascynującej biografii, bo po pierwsze zabrakłoby miejsca, a po drugie serdecznie zachęcam do samodzielnego doczytania. Nie można jednak nie wspomnieć o jego udziale w wojnie polsko-bolszewickiej, pracy dla wywiadu II RP czy działalności przemytniczej. Jak widać, Piasecki imał się różnych zajęć, nie wszystkie były zgodne z prawem. Za udział w zbrojnych napadach został skazany w 1926 r. na karę śmierci, zamienioną następnie na wieloletnie więzienie. To w nim, czytając, rozwinął swoje umiejętności w zakresie języka polskiego (wcześniej posługiwał się rosyjskim i białoruskim). Rozwinął się, ale jak! Nie tylko czytał, ale zaczął także sam pisać, wplatając w losy bohaterów swoje własne przygody i przeżycia. To właśnie w więzieniu powstała jego pierwsza powieść, która doczekała się druku, czyli „Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy” (gorąco polecam, szczególnie miłośnikom przygód i spędzania czasu na wolnym powietrzu!). Dzięki tej książce zdobył popularność, co pomogło mu uzyskać skrócenie kary. W czasie wojny współpracował z Armią Krajową, po jej zakończeniu wyjechał z Polski, by nigdy już do niej nie powrócić. Na emigracji dalej pisał, m.in. chyba najsłynniejszą dziś spośród jego książek – „Zapiski oficera Armii Czerwonej”.

„Zapiski…” to satyra, której akcja rozpoczyna się 17 września 1939 r. wraz z wkroczeniem do Polski ich głównego bohatera – młodszego lejtnanta Armii Czerwonej Michaiła Zubowa. Ostatnie informacje o jego losach pochodzą ze stycznia 1945 r. Zubow, przesiąknięty radziecką propagandą początkowo dziwi się „dostatkowi”, który widzi w Polsce, wszak mówiono mu, że panuje tu straszliwa bieda. Jest jednak bardzo obrotny i potrafi się odnaleźć w każdej sytuacji, bez względu na zmieniającą się sytuację na froncie. Jest typowym przedstawicielem homo sovieticus. Jego perypetie przedstawione zostały ze swadą i humorem, choć obejmują wiele wydarzeń smutnych i negatywnych. Nie można także nie docenić ich stylu, oto próbka: Wczoraj mi wielkie nieszczęście przydarzyło się. Bardzo ja zmartwiłem się i zdenerwowałem […], albo [o nowych butach – IC] Nawet słów mi brak na wyrażenie ich piękności! Po prostu nie buty, lecz mauzoleum Lenina na Czerwonym Placu albo sowiecki czołg ostatniej konstrukcji!

Z „Zapisków…” dowiadujemy się także m.in. co różni herbatę i wódkę, dlaczego pies to element kontrrewolucyjny i w jaki sposób główny bohater przerobił Ojcze nasz na modlitwę do Stalina. Komiczne są sytuacje, wynikające z nieznajomości przez niego zasad działania powszechnie w Polsce używanych w tym czasie urządzeń (jak np. kran z ciepłą wodą) czy niewiedza na temat tego jak należy jeść banany. I choć czytelnik dobrze się bawi czytając te zapiski, zarówno ich zakończenie, jak i przemyślenia, jakie po sobie pozostawiają, wesołe nie są. Ale głupi ten polski naród! Sama mówi, że bieda u nich, a jednak innemu pomaga. I to komu? Właśnie temu, kto pomógł Stalinowi tu wejść.

Ale cóż, taka już nasza smutna historia…

Autorka tekstu: Izabela Cisek