fbpx
Pod Wiatr. Czang Kaj-szek 1887-1975 – recenzja

Pod Wiatr. Czang Kaj-szek 1887-1975 – recenzja


Tematyka azjatycka dopiero w ostatnim czasie zaczyna przebijać się do szerszych kręgów zainteresowań. Wraz ze zmianami następującymi w świecie, rola takich państw jak Chiny lub Indie rośnie, co sprawia, że istnieje coraz większe zapotrzebowanie na wiedzę o tamtej części naszego globu. Książka Jakuba Polita „Pod Wiatr – Czang Kaj-szek 1887-1975” niewątpliwie jest dobrą pozycją, aby zrozumieć, jakie były podwaliny powrotu chińskiego państwa do wielkiej polityki, dlaczego koleje historii skierowały je w stronę komunizmu oraz czemu Tajwan jest takim gorącym punktem zapalnym na mapie świata.

Bohaterem książki jest jeden z dwóch najważniejszych chińskich polityków XX wieku. Czang Kaj-szek w oczach Polita jawi się jako postać nietuzinkowa i wielobarwna. By odpowiednio przybliżyć polskiemu czytelnikowi realia oraz wybory podejmowane przez Czanga, autor zagłębia się w meandry nie tylko historii, ale także kultury i gospodarki azjatyckiego państwa. Dla specjalistów zajmujących się dalekowschodnimi sprawami niektóre ustępy mogą być przez to niepotrzebnie rozbudowane o nieraz bardzo podstawowe informacje, jednak zwykłemu czytelnikowi dają możliwość ujrzenia postaci Czang Kaj-szeka i ówczesnych Chin w odpowiednio szerokiej perspektywie. Jest to niezwykle ważne, gdyż uwypukla wiele różnic w postrzeganiu świata pomiędzy naszymi kręgami kulturowymi. Długość życia Czanga oraz ilość ważnych wydarzeń, w których miał swój udział sprawia, iż autor stanął przed poważnym wyzwaniem, w jaki sposób przedstawić jego postać. Co najważniejsze Polit stara się stworzyć przede wszystkim rzetelną opowieść o chińskim przywódcy. Prezentując jego nieustępliwą walkę o niepodległość i zjednoczenie Chin, nie unika opisywania ani trudnych sytuacji z życia prywatnego, ani tym bardziej ofiar jego rządów. Jednocześnie wielokrotnie staje w obronie Czang Kaj-szeka prostując obiegowe opinie, czy propagandowe kłamstwa jego przeciwników, używając do tego niezwykle skutecznego narzędzia: właściwej selekcji i oceny źródeł. Patrząc na to, iż był największym przeciwnikiem Mao Zedonga, a sowiecka agentura aktywnie działała na rzecz jego dyskredytacji w oczach światowej opinii publicznej, to liczba takich polemik jest na łamach książki znaczna.

Dużą zaletą książki są barwne i celne cytaty dotyczące opisywanej tematyki. Dzięki nim oraz licznym ciekawostkom czyta się ją przyjemnie, pomimo stosunkowo dużej objętości materiału. W wielu momentach polski czytelnik może poczuć się dziwnie znajomo przemierzając historię XX-wiecznych Chin razem z Czang Kaj-szekiem. Organizacje konspiracyjne i rewolucyjne, walka o zjednoczenie państwa, przezwyciężanie wewnętrznych podziałów, obrona przed znacznie silniejszym militarnie przeciwnikiem, czy śmiertelne komunistyczne zagrożenie, brzmią niezwykle podobnie do wielu momentów naszej historii. Słowa z diariusza Czang Kaj-szeka z 1945 roku są tego niezbytym dowodem:

Czy Chiny naprawdę zostały sprzedane w Jałcie? Wydaje się nie ulegać wątpliwości, że Rosja zgodziła się wejść do wojny z Japonią.
Jeśli tak było, wszystkie ideały i cele, za które toczyliśmy tę wojnę, staną się iluzją.

Autor tekstu: Jakub Bryndal