Nadchodzi III wojna światowa – recenzja

Rok temu do sprzedaży została oddana książka Piotra Zychowicza i Jacka Bartosiaka pt. „Nadchodzi III wojna światowa”. Obaj twórcy w ostatnich latach stali się jednymi z najbardziej znanych osób w dziedzinie popularyzowania najnowszej historii i polityki międzynarodowej. Dzięki temu zyskali sobie zarówno dużą grupę zwolenników, podzielających ich wizję świata, jak i przeciwników kontestujących zwłaszcza tezy dotyczące współczesności. Niewątpliwie pojawienie się tej pozycji na rynku, podniosło w niektórych środowiskach poziom emocji w dyskusji o geopolityce na wyższy szczebel drabiny eskalacyjnej.

„Nadchodzi III wojna światowa”, to zbiór rozmów przeprowadzonych przez autorów na kanale Historia Realna,  na platformie Youtube. Jest to bardzo ważna informacja w kontekście odbioru pozycji. Nie jest to książka naukowa, przedstawiająca tezy autorów i pogłębioną analizę danych źródłowych, na podstawie których kreowana jest wizja rzeczywistości. Jest to raczej luźne podsumowanie, zbierające w jednym miejscu poglądy i przemyślenia twórców, które prezentowali na przestrzeni czasu. Na łamach książki poruszane są kwestie historyczne, zwłaszcza drugiej wojny światowej, militarne oraz przede wszystkim związane ze współczesną polityką międzynarodową.

Głównym pozytywnym aspektem książki jest prosty i zrozumiały język. Autorzy starają się również uplastyczniać omawiane sprawy za pomocą barwnych porównań. Uwagę czytelnika mogą przyciągnąć odwołania do kwestii kulinarnych (maszynka do mięsa), majsterkowania (przypowieść o młotku i gwoździach), czy historii (Białoruś jako Czechosłowacja 1938 roku). Niewątpliwym plusem jest również nieprzesadna ilość specyficznego stylu wypowiedzi Jacka Bartosiaka, zawierającego wiele zwrotów z geopolitycznego języka. W momencie, w którym pojawiają się takie sformułowania jak „limitrofy”, „rdzeń” itp., załączone są proste i zwięzłe tłumaczenia. Dzięki temu czytelnikowi łatwiej zrozumieć,  w jaki sposób autorzy widzą sytuację dzisiejszego świata, czy bliżej: pomostu bałtycko-czarnomorskiego, na którym znajduje się nasz kraj.

Książka Zychowicza i Bartosiaka ma niestety wady, niektóre z nich bardzo poważne. Już pierwsze dwie strony mogą budzić duże wątpliwości i znaki zapytania. Jako dowód, że kolejny globalny konflikt już się rozpoczął, podany jest przykład, iż … różne kraje uznają inne daty jako początek II wojny światowej. Zaraz po tym autorzy przedstawiają rys dzisiejszej sytuacji i sprzeczne interesy mocarstw, lecz omawiany konflikt jest już ujęty jako tylko potencjalny. Ta niedbałość argumentacji i prezentowanie wielu różnych, czasem sprzecznych tez, stanowi niestety powtarzający się motyw.

Kolejnym zarzutem wobec książki jest instrumentalne traktowanie historii. Pojawia się ona przede wszystkim jako wzmocnienie argumentacji dla prezentowanych poglądów. Samo to nie musi być niczym złym, lecz w tym wypadku opiera się przede wszystkim na selektywnym wyborze historycznych procesów i wydarzeń oraz przedstawieniu ich w świetle odpowiadającym autorom publikacji. Z kolei bardzo rzadko poprzez przykłady z minionych dziejów, Zychowicz i Bartosiak podważają kreowane wizje.

Książka „Nadchodzi III wojna światowa” jest dobrą pozycją, by zapoznać się z tezami i sposobem myślenia influencerów z pogranicza polityki i historii. Dla osób poszukujących bardziej szczegółowych wiadomości, może być za to rozczarowująca. Przez zbieżność poglądów obu autorów, wydawnictwo ma bardziej znamiona pewnego manifestu poglądów, niż próby dojścia do prawdziwego obrazu sytuacji – choćby poprzez wzajemne polemizowanie ze stawianymi tezami. Momenty gdy Zychowicz i Bartosiak nie zgadzają się ze sobą oczywiście występują, lecz odnoszą się do szczegółowych rozważań, a nie ogólnych refleksji.

Jakub Bryndal